Υπάρχουν διάφορες προσπάθειες για την καταγωγική θεμελίωση τής έννοιας τής δημοκρατίας, και δεν προτίθεμαι βέβαια να τις παραθέσω τώρα, αλλά μπορώ να σας δώσω ένα μεζεδάκι για το πως θεωρώ εγώ ότι μπορεί να οριστεί μια νέα σοσιαλιστική μορφή της χωρίς να δεσμεύεται απόλυτα από την οποιαδήποτε καταγωγική θεμελίωση:
Βασικό στοιχείο των ανταγωνιστικών ταξικών κοινωνιών είναι η έριδα και η αγεφύρωτη σύγκρουση μεταξύ ατόμων, κοινωνικών τάξεων και μεταξύ άλλων κοινωνικών ή "ιδεολογικών" ομάδων.
Δεν θεωρώ ότι στον σοσιαλισμό που επιθυμώ θα εκλείψουν οι σκληρές αντιθέσεις, άρα και οι αντιπαραθέσεις μεταξύ ατόμων και κοινωνικών ομάδων, αν και οφείλω να "ξεκαθαρίσω" ότι για μένα δεν νοείται σοσιαλισμός χωρίς να υπάρχει δια αυτού κατάργηση των σχέσεων οικονομικής εκμετάλλευσης και καταπίεσης, χωρίς δηλαδή να υπάρξει κατάργηση τής ύπαρξης μιας ξεχωριστής τάξης ιδιοκτητών των [βασικών] μέσων παραγωγής και των πόρων.
Θα υπάρχουν άλλοι λόγοι σύγκρουσης και αντιπαράθεσης, θα υπάρχουν διαφορετικές γνώμες, διαφορετικές στρατηγικές για την πολιτική, οικονομική ίσως και πολιτισμική "υφή" του σοσιαλισμού.
Δεν θεωρώ ότι αυτοί οι ανταγωνισμοί θα είναι ήπιοι, όπως επίσης δεν θεωρώ ότι υπάρχει κάποια οντολογική διασφάλιση ότι οι συγκρούσεις που θα προκύπτουν από τις αντίθετες στάσεις και γνώμες θα είναι εύκολα αφομοιώσιμες σε ένα εκ των προτέρων διασφαλισμένο ως μη-ανταγωνιστικό κοινωνικό συνεχές.
Απλά το κοινό υπόβαθρο των συγκρούσεων θα είναι διαφορετικό από το κοινό υπόβαθρο στο οποίο έχουμε συνηθίσει να ζούμε ζώντας σε μια ταξική καταπιεστική κοινωνία όπου μια οικονομική ολιγαρχία "κανονίζει" την κοινωνική κανονικότητα σύμφωνα με τα οικεία ιδιοτελή συμφέροντα της και όπου τα υπόλοιπα "μέλη" τής κοινωνίας είναι "αναγκασμένα" να αγωνίζονται συνέχεια, υπό ανταγωνιστικούς όρους, για την ίδια την επιβίωση και αυτοσυντήρηση τους.
Η δημοκρατική απάλειψη των καταπιεστικών εκμεταλλευτικών όρων τής κοινωνικής παραγωγής, εν συντομία η υπέρβαση τού καπιταλιστικού αλλά και του κρατικιστικού τρόπου παραγωγής, θεωρώ όμως ότι θα φέρει ένα είδος δημοκρατικής ειρήνευσης, χωρίς να σημαίνει κατάργηση κάθε είδους ανταγωνισμού και σύγκρουσης.
Οι ποικίλες διατομικές και κοινωνικές συγκρούσεις θα συνεχίζονται σε ένα άλλο πλαίσιο, αλλά νομίζω ότι εντός τής σοσιαλιστικής δημοκρατίας θα εκλείψει η ακρότητα αυτών των συγκρούσεων, η αβυσσαλέα έκρηξή τους όπως λόγου χάριν παράγεται αναπόφευκτα από το ακραίο υλικό πλαίσιο ζωής των εργαζόμενων πολιτών μιας σύγχρονης καπιταλιστικής δημοκρατίας.
Η εικόνα ενός τέτοιου είδους σοσιαλιστικού δημοκρατισμού μάς ωθεί ή πρέπει να μας ωθήσει να αναθεωρήσουμε την μορφή και το περιεχόμενο τού μέχρι τώρα επαναστατισμού ή δημοκρατισμού μας, σε σχέση μάλιστα με όσα είπαμε στην αρχή.
Οι δημοκρατίες των ταξικών κοινωνιών [όταν υπήρξανε ή όπως υπάρχουν] δεν παύουν να είναι δημοκρατίες, δεν θεωρώ άρα ότι υπάρχει μια εντελώς "μη καταγωγική" θεμελίωση των σοσιαλιστικών δημοκρατικών προτύπων μας, αλλά ταυτόχρονα η δημοκρατία που θέλουμε να υπάρξει ως εργατική δημοκρατία πρέπει να κομίζει ένα νέο ιδιαίτερο στοιχείο που αφορά σε αυτήν την νέα μη-εριστική ή μη-απόλυτα εριστική και μη-δικηγορίστικη έκφραση και ουσία της.
Μέχρι τώρα ο δημοκρατισμός των εργαζόμενων πολιτών πιθήκιζε τον δημοκρατικό Λόγο των ρητόρων-δικηγόρων των ταξικών και ενδοταξικών συγκρούσεων των ταξικών δημοκρατιών, όπως διαμορφώνονταν και διαμορφώνεται [ως Λόγος] μέσα σε ένα πραγματικό ή φαντασιακό πεδίο μιας πραγματικής ή φαντασιακής ιστορικής δίκης.
Η έριδα και η εριστικότητα παρουσιάζονταν ως ο μοναδικός τρόπος τής δημοκρατικής σοφιστικής.
Τίποτα από όλα αυτά δεν πρόκειται να εκλείψει, οι αντιθέσεις και οι συγκρούσεις δεν θα λείψουν, αλλά υπάρχει ωστόσο ανάγκη να ανακαλύψουμε [πέραν των αστικών ή μικροαστικών "ευγενειών"] την ευγένεια τού σοσιαλιστικού ήθους, όπως τούτο θα προκύπτει [και] από τις συνεργατικές και συντροφικές σοσιαλιστικές παραγωγικές σχέσεις.
Ιωάννης Τζανάκος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου