Πέμπτη 6 Απριλίου 2023

Ένα ιδεολογικό αξιακό σύστημα σε κρίση..

Ένα ιδεολογικό αξιακό σύστημα σε κρίση τείνει να αναζητά την υπέρβαση αυτής τής κρίσης καταφάσκοντας πλεονασματικά και ως προς τα καταφατικά [τι να..] και ως προς τα εναντιωματικά [τι δεν..] στοιχεία τής θεμελίωσης του.
 
Το ιδεολογικό σύστημα σε κρίση αντιδρά με πλεονάζουσα κατάφαση των θεμελιωδών συστατικών στοιχείων του.
 
Ιωάννης Τζανάκος
 
 

Οι αυταπάτες γύρω από την άμεση Δημοκρατία. Επίλογος.

Συνολική αυτοδιαχείριση και αυτοδιοίκηση μιας κοινωνίας μπορεί να υπάρξει μόνο αν προϋπάρχει κατάργηση τής ατομικής ιδιοκτησίας και κυριαρχίας στα μέσα παραγωγής, και σχετική ή μερική αλλά ταυτόχρονα ισχυρή κατάργηση τής αυτοτέλειας των ξεχωριστών οικονομικών μονάδων παραγωγής. 

Μιλάμε για έναν απόλυτα αναγκαίο όρο για την ύπαρξη ενός αληθινού εργατικού σοσιαλισμού που δεν πληροί από μόνος του τους όρους ύπαρξης τού εργατικού σοσιαλισμού, αλλά η εκπλήρωση των άλλων απόλυτα αναγκαίων όρων του δεν σημαίνει κατάργηση αυτού τού όρου.

Οι πιο ακραίοι σεκταριστές αμφισβητούν την έννοια και την πρακτική τής κοινωνίας ως παραγωγικής ολότητας, για να προτείνουν ένα σύστημα αυτοδιαχείρισης ξεχωριστών συνεταιριστικών παραγωγικών κοινοτήτων ή μονάδων παραγωγής που νοούνται έτσι σε αντιδιαστολή προς την ολότητα τής παραγωγής που ταυτίζεται από αυτούς με τον καπιταλισμό ως ολότητα παραγωγής.

Σε απάντηση προς το πρώιμο αυταρχικό σοβιετικό μοντέλο ολικής παραγωγής που ακολουθούσε μεν τον γενικό κανόνα τής υπαγωγής των μονάδων παραγωγής στην διεύθυνση και τον κεντρικό σχεδιασμό τού κράτους που αντιπροσώπευε την υπόλοιπη κοινωνία αλλά έπραττε μόνον αυτό, οι σεκταριστές τής σήμερον (σε ιδεολογική/πολιτική συμμαχία με τους αριστερούς σοσιαλδημοκράτες) αντιπροτάσσουν ένα σύστημα απόλυτης αυτοδιαχείρισης αυτών των μονάδων παραγωγής σε μερική ή απόλυτη αντιδιαστολή προς κάθε ολότητα παραγωγής.

Αυτή η εναλλακτική υπό τις σημερινές συνθήκες μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε ως συμπληρωματική προς τον καπιταλισμό είτε ως αναπαραγωγή των πρωταρχικών αυταπατών τού σοσιαλιστικού εργατικού κινήματος για την επίτευξη μιας άμεσης και απόλυτης εργατικής δημοκρατίας στο επίπεδο τής μοναδιαίας οικονομικής μονάδας.

Ο συνδυασμός φιλοκαπιταλιστικών ρεφορμιστικών πολιτικών με την επαναφορά μιας αρχικής ουτοπίας τού εργατικού κινήματος για την δόμηση τής κοινωνίας των παραγώγων εκκινώντας μόνον από τα κύτταρα τών εργοστασιακών εργατικών ομάδων βάσης, δεν οδηγεί πουθενά εφόσον νοείται σε αντιδιαστολή ή σε σκοπίμως απαρνητική παράβλεψη τού ζητήματος τής συνολικής δημοκρατικής διοίκησης τής σοσιαλιστικής κοινωνίας τόσο στο επίπεδο τής ολότητας τής παραγωγής όσο και στο επίπεδο τής πολιτικής διεύθυνσης τής σοσιαλιστικής κοινωνίας ως πολιτικής ολότητας.

Η τραγική αποτυχία τής σοβιετικής προσπάθειας, από την εκκίνηση της ήδη, έχει ωθήσει τους αριστερούς, τους κομμουνιστές, τους αναρχικούς κλπ που αναζητούν τον αληθινό εργατικό σοσιαλισμό, να προσανατολιστούν σε μια αδιέξοδη καταφατική επιστροφή στο αμεσοδημοκρατικό ιδεολογικό και πολιτικό θεμέλιο τού απελευθερωτικού κινήματος, θεωρώντας ότι η υπέρβαση των αδιεξόδων που παρουσιάστηκαν θα υπάρξει μέσω μιας επίτασης τής κατάφασης προς αυτό το θεμέλιο, μέσω μιας υπερκατάφασης του.

Ενώ το ζήτημα είναι να υπάρξει καταφατική μεν αλλά ταυτόχρονα αρνησιακή υπέρβαση αυτού τού θεμελίου μέσω τής ιδεολογικής και πρακτικής ανάδυσης τού κεντρικού ζητήματος τής αυτοδιαχείρισης τής κοινωνικής παραγωγικής και πολιτικής ολότητας ως μη αποκλειστικά συγκροτημένης από τα στοιχεία ή τα μέρη της από την κοινωνική βάση.

Ιωάννης Τζανάκος


Τετάρτη 5 Απριλίου 2023

Οι αυταπάτες γύρω από την άμεση Δημοκρατία. 2ο μέρος.

 
Όταν η άμεση δημοκρατία δένεται συγκεκριμένα και σχετικά αρμονικά με μια συνολική δημοκρατία έχει σημαντική ισχύ αλλά ταυτόχρονα συγκεκριμένα περιορισμένα γεωγραφικά ή υλικά όρια, όπως επίσης ακολουθεί τον γενικό κανόνα τής δημοκρατίας, που είναι «ένα πρόσωπο μία ψήφος, και μόνον μία ψήφος».
Αλλιώς δεν είναι δημοκρατία αλλά ένα πολεμικό σχήμα πάλης το οποίο αν δεν «αλλάξει όνομα» είναι άλλη μια παραβίαση τού ονόματος.
Εξετάσαμε με συνοπτικό τρόπο τούς συγκεκριμένους όρους τής άμεσης δημοκρατίας στην παραγωγή, αλλά αν θέλουμε να πραγματοποιήσουμε θεωρητικά ένα σύντομο, ελλιπές αλλά κάπως σαφές πλαίσιο μιας άμεσης δημοκρατίας (λ,χ των παραγωγών) θα έπρεπε να κάνουμε κάτι ανάλογο σε αναφορά προς την αμιγώς πολιτική μορφή τής σχέσης ανάμεσα στην άμεση περιφερειακή δημοκρατία και την κεντρική συνολική δημοκρατία.
Επειδή όμως το έχουμε ήδη κάνει σε σχέση με την κριτική μας στον σοβιετισμό ως απάλειψη τού προβλήματος τής συνολικής δημοκρατίας, σήμερα, επιλογικά, θα επεκτείνουμε αυτή μας την κριτική στους υποτίθεται αντισοβιετιστές αναρχικούς και νεοαριστερούς τής σήμερον, επισημαίνοντας επιγραμματικά τα εξής:
Μια άμεση δημοκρατία ως σύνολο άμεσων δημοκρατιών που δεν συνοψίζονται και δεν συμπυκνώνονται σε μιαν άμεση εκλογική διεργασία η οποία ακολουθεί τον κανόνα «ένα πρόσωπο, μια και μόνον μια ψήφος» και η οποία αφορά το σύνολο μιας κοινωνίας σε όλα όμως τα κρίσιμα κεντρικά ζητήματά της, δεν μπορεί να απαρτίσει εντέλει τίποτα άλλο από μια υποστηρικτική ή ανοήτως χρήσιμη βάση ενός βοναπαρτιστικού αυταρχικού καθεστώτος.
Αυτό το βοναπαρτιστικό καθεστώς μπορεί αρχικά να λαμβάνει υπόψιν του τις βουλήσεις των αμεσοδημοκρατικών βάσεων του αλλά εντέλει καταλήγει σε ανοιχτή δικτατορία που εξυπηρετεί πάντα μια οικονομική εκμεταλλευτική ολιγαρχία.
Το είδαμε στην Σοβιετία, αλλά ακόμα και αν δεν το βλέπουμε ως ορατό παράδειγμα το βλέπουμε ακόμα και «εκεί» όπου εξαπολύονται αντι-γραφειοκρατικές αντι-κρατικές και αντι-σταλινικές κατάρες και ξόρκια.
Μπορεί να είναι σκληρό αυτό για τους συντρόφους εκείνους που έχουν δώσει τη ζωή τους στον αγώνα ενάντια στο κράτος καθαυτό ή ενάντια στον λενινισμό σταλινισμό τροτσκισμό, αλλά η μοίρα τους με όλα αυτά είναι κοινή και έχει ως μοίρα τις προκαθορισμένες στοιχειώσεις της στην ίδια αυτή καθαυτή την ιδεολογική εξιδανίκευση και υπερεκτίμηση τής άμεσης πολιτικής και οικονομικής δημοκρατίας σε αντιδιαστολή προς την συνολική, συνήθως αντιπροσωπευτική, δημοκρατία η οποία ας μη ξεχνάμε άμεση είναι κι αυτή, είτε ελλιπώς είτε ως πιθανά ολοκληρωμένη.
Η άρνηση να δεχτείς ή να εξαπολύσεις πρόταση γάμου ή μόνιμης σχέσης δεν σε καθιστά ασφαλή από το να βρεθείς με παιδιά υποχρεώσεις και προβλήματα, μπορεί μάλιστα αν δεν δεχτείς βάζοντας τους όρους σου να βρεθείς αναγκαστικά στην δυσάρεστη θέση να είσαι ο δημιουργός ως συμβοηθός μιας άλλης σχέσης τού ποθούμενου αντικειμένου σου με ένα απαράδεκτο άτομο, η οποία σχέση θα σου κάτσει θέλεις δεν θέλεις στο κεφάλι αφού θα έχεις ήδη κάνει παιδιά με τον μαλάκα ή την μαλάκω.
Η πολιτική είναι αναπόφευκτη σχέση με γέννα και παιδιά και μόνιμη συγκατοίκηση των γεννητόρων της, και καλό είναι να έχεις από αρχή τον έλεγχο τού αν η σχέση αυτή και κυρίως τα γεννήματα της θα είναι και υπό τον δικό σου έλεγχο και όχι μόνον υπό τον έλεγχο τού μαλάκα (συνήθως ο φορέας τής μαλακίας είναι άντρας) και τής νέας αυταρχικής και ακόρεστης για πλούτο διασκέδαση και κοινωνική αναρρίχηση συμβίας του, η οποία μη ξεχνάμε ζει κι αυτή στο σπίτι, και μάλιστα σού δίνει και διαταγές από πάνω.
Μη νομίζετε ότι από εδώ και στο εξής θα λέω περισσότερα στο νετ για αυτά τα παντρολογήματα, λέω να γράψω σοβαρόν σύγγραμμα πολιτικής οντολογίας.
Από εδώ και στο εξής αφορισμοί και φιλοσοφικά γκομενιλίκια.
 
Ιωάννης Τζανάκος
 
 

Cherub Rock

Οι αυταπάτες γύρω από την άμεση Δημοκρατία. 1ο μέρος.

 
Οι αυταπάτες γύρω από την άμεση Δημοκρατία. 1ο μέρος.

Πάμε τώρα σε αυτό που σας υποσχέθηκα, μια σύντομη κριτική τής (έννοιας τής) άμεσης δημοκρατίας.
Με βάση όσα ταπεινά ερασιτεχνικά αποσπασματικά έχετε διαβάσει εδώ περί τού θέματος, συνεχίζω λοιπόν κάποιες σκέψεις (δεν μπορώ να επαναλάβω τα πάντα, κουράζομαι πια πολύ, γερνάω γρήγορα).
1.
Όταν μιλάμε για μια σύγχρονη παραγωγή καπιταλιστικού ή μη καπιταλιστικού τύπου, κάθε μονάδα παραγωγής αποτελεί μερικό στοιχείο μιας αφηρημένης παραγωγικής ολότητας, στα πλαίσια αυτού που λέμε καταμερισμός αλλά και συντονισμός ή συνδυασμός των ειδών παραγωγής που συγκροτούν αυτή την ολότητα.
Κάθε διεργασία αυτοδιαχείρισης μιας ξεχωριστής μονάδας παραγωγής σε αυτό το πλαίσιο δεν υπερβαίνει με μη αλλοτριωτικό τρόπο τους αλλοτριωτικούς όρους που τίθενται από τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής αν δεν επιτείνει και όχι απομειώνει την ενότητα και την σύνδεση αυτών των διαφορετικών μορφών παραγωγής.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι κάθε εντατική ενίσχυση τού πολιτικού καθορισμού τής ολότητας τής παραγωγής είναι εκ φύσεως μη αλλοτριωτική, όπως πίστευαν και πιστεύουν οι δογματικοί μαρξιστές ή άλλοι μη μαρξιστές αυταρχικοί υποστηρικτές τής μεγαλύτερης ενοποίησης τής ολότητας τής παραγωγής υπό την κυριαρχία τού κράτους ή άλλης κεντρικής αρχής.
Αυτό που λέω είναι ότι: και στο επίπεδο τής παραγωγής ως συνόλου δεν είναι δυνατόν να μιλήσουμε για μη εκμετάλλευση μη αλλοτρίωση μη καταπίεση αν δεν μιλήσουμε ταυτόχρονα και για μεγαλύτερη ενοποίηση και συγκέντρωση των ειδών παράγωγης που συγκροτούν το παραγωγικό σύνολο, χωρίς αυτό να είναι επαρκής όρος για να μην επανεμφανιστούν νέες, ίσως και χειρότερες, δομές εκμετάλλευσης κ.λπ αλλά είναι όμως απόλυτα αναγκαίος όρος. Θα δείξω ότι η αυτοδιαχείριση των μονάδων παραγωγής δεν κολλάει με αυτό τον όρο, τον αίρει.
--
 
2.
Η περαιτέρω ενοποίηση των ειδών (άρα και των κλάδων) παραγωγής συντελείται με μια μερική άρση τής αυτοτέλειας τους και όχι με μια επίταση της.
Αν θέλουμε όμως να κατανοήσουμε πιο βαθιά τις πιθανότητες μιας μεγαλύτερης ενοποίησης των ειδών-κλάδων τής παραγωγής, και μάλιστα υπό τούς όρους ενός εργατικού μη-γραφειοκρατικού σοσιαλισμού, θα έπρεπε πρώτα να κοιτάξουμε και να κατανοήσουμε -όσο μπορούμε- την δεδομένα βαθιά αναγκαστική αλληλεξάρτησή τους, η οποία προσδιορίζει την προσδοκώμενη από εμάς περαιτέρω (περαιτέρω ως ίσως εργατική σοσιαλιστική) ενοποίηση-κοινωνικοποίηση ως ήδη δεδομένη αλλά ως αναγκαστική, αν μιλάμε για έναν σύγχρονο τρόπο παραγωγής.
Πως άραγε ένα μοναδιαίο υποσύστημα αυτοδιαχείρισης τής παραγωγής (από τους αυτοδιευθυνόμενους εργαζόμενους και εργάτες σε αυτό) δεν θα καταλήξει να επαναφέρει ή και μάλιστα επιτείνει σε αντιδραστική «προυντονική» κατεύθυνση την αντίρροπη προς την σοσιαλιστική ενοποίηση αυτοτέλεια αυτού τού υποσυστήματος;
Δεν υπάρχει άλλος τρόπος από την ταυτόχρονη και θεσμοθετημένη νομικά άρση κάθε απόλυτης αυτοτέλειας τής μονάδας παραγωγής (τού μοναδιαίου υποσυστήματος παραγωγής) ως και το σημείο εκείνο που σημαίνει έμπρακτα αυτήν ακριβώς την άρση τής απόλυτης αυτοδιαχείρισης.
Άρση τής απόλυτης (έννοιας και κατάστασης) αυτοδιαχείρισης σημαίνει όχι βέβαια πλήρη κατάργηση της μέσω ενός άμεσα επιτατικού κρατικού ή κρατικοσυντεχνιακού συστήματος άρσης κάθε αυτοτέλειας (των μοναδιαίων υποσυστημάτων ή) των μονάδων παραγωγής, αλλά σημαίνει ότι για να είναι μια μονάδα παραγωγής σοσιαλιστική, πραγματικά κομμουνιστική ή μέρος τής εργατικής-κοινωνικής εξουσίας πρέπει ακριβώς να περιέχει στις θεσμικές ρήτρες της το μη-δικαίωμα από τους εργαζόμενους σε αυτήν να την ελέγξουν από μόνοι τους, για να το πω λαϊκά «σαν να είναι τσιφλίκι τους».
Εργατική κοινωνική διοίκηση μιας μονάδας παραγωγής με την έννοια τής επαναστατικής σοσιαλιστικής πολιτικής μπορεί να σημαίνει μόνο και μόνον συμμετοχή των εργατών τής μονάδας αυτής στην διοίκηση και όχι πλήρη διοίκηση από μέρους τους, και αυτό που μόλις είπα ισχύει σαν ρεαλιστικό αίτημα (κάπως σοσιαλδημοκρατικίζον) εντός τού καπιταλισμού, αλλά εντός ενός μη καπιταλιστικού σοσιαλιστικού εργατικού συστήματος θα είναι ακόμα πιο ισχυρά θεσμοθετημένο και ταυτόχρονα ακόμα πιο αυστηρά περιορισμένο από την δύναμη τής κοινωνικής παραγωγής, δια μέσω τής μεγαλύτερης ενοποιητικής άρσης που θα προκαλεί στην μονάδα παραγωγής η σοσιαλιστική κοινωνία τής κοινωνικοποιημένης και ενοποιημένης περαιτέρω παραγωγής.
Εργατικός σοσιαλισμός λοιπόν ως κοινωνικό σύστημα οργάνωσης επίσης (και) τής μονάδας παραγωγής δεν σημαίνει γενικά και αόριστα άρση τής καπιταλιστικής ετεροδιαχείρισης τής μονάδας παραγωγής και εγκαθίδρυση μιας εργατικής αυτοδιαχείρισης τής μονάδας παραγωγής, ήτοι μιας άμεσης δημοκρατίας στην μονάδα παραγωγής, αλλά αντικατάσταση τού υπάρχοντος καπιταλιστικού και γραφειοκρατικού συστήματος αυτοδιαχείρισης/ετεροδιαχείρισης τής μονάδας παραγωγής από ένα εργατικό σύστημα αυτοδιαχείρισης/ετεροδιαχείρισης όπου εκεί τον ρόλο τού διοικούντος/διαχειριστή στην θέση των σημερινών καπιταλιστών/γραφειοκρατών αφεντικών αυτής τής μονάδας δεν θα τον παίξουν μόνον οι εργάτες αυτής τής μονάδας (αυτοδιαχειριστές) αλλά όλη η εργαζόμενη κοινωνία, ήτοι το σύνολο τής εργαζόμενης δημοκρατικής αταξικής κοινωνίας (αυτοδιαχειριστές+ετεροδιαχειριστές).
Όσον αφορά λοιπόν τον προυντονισμό και νεοπρουντονισμό τής ούτως ειπείν απόλυτης εργατικής αυτοδιαχείρισης τής μονάδας παραγωγής, από εμένα τέλος.
Όταν πάμε στα εργατικά συμβούλια στον γενικότερο προσδιορισμό τους, σε πολιτικό και κοινωνικό-ολικό επίπεδο, θα δείτε τις ακόμα πιο κολασμένες για την νέα αριστερά/αναρχία αρνήσεις και απαρνήσεις μου, συγνώμη σύντροφοι και συντροφάρες για τον υποτίθεται ναρκισσιστικό τόνο μου.
Είναι που γερνάω, αλλά σας βαριέμαι κιόλας, κυρίως το τελευταίο.
 
Ιωάννης Τζανάκος