Η ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΩΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΑΚΗ ΜΟΡΦΗ (Συστηματικό υπόμνημα αριστεροκομμουνιστικής κριτικής)

Προοίμιο.

Δεν αντιμετωπίζουμε την «εργασιακή δύναμη» ως ζωή που περιμένει να απελευθερωθεί.

Είναι διοικητικοποιημένη δυνατότητα, μορφή ζωής ήδη μολυσμένη από θάνατο, αιώρηση ανάμεσα στο έμβιο και το άβιο.

Η εμπειρία από χώρους απόφασης (επιτροπές αναπηρίας, προσωπικού, έλεγχοι ικανότητας) δείχνει ότι η «ζωτικότητα» λειτουργεί ως μηχανική φθορά υπό όρους πρόσβασης.

Η παρούσα διατύπωση ενοποιεί αυτή τη θέση με μια τυπική ανάλυση των μορφών κυριαρχίας.

*

Ορισμοί.

Ορισμός 1 (Συστημική Υπόσταση).

Το κεφάλαιο συγκροτείται ως ολότητα με ελάχιστο, δυαδικό πυρήνα (αξία/χρήμα, εργασία/κεφάλαιο, χρόνος/μέτρηση) και στοιβάδες οργανικών καθορισμών (πρωτόκολλα, δείκτες, δίκαιο, διοίκηση).

Οι μη-πυρηνικοί καθορισμοί δεν είναι εποικοδόμημα, είναι τρόποι δράσης του πυρήνα.

-

Ορισμός 2 (Μετα-αφαίρεση/Υπερ-αφαίρεση).

Η σύγχρονη καπιταλιστική μορφή συμπυκνώνει την κυριαρχία ως διαφάνεια διαδικασιών (λογιστική, δεικτοποίηση, πιστοποίηση), η μορφή εμφανίζει ως περιεχόμενο τον έλεγχο επί των όρων.

-

Ορισμός 3 (Εργασιακή Δύναμη).

Διοικητική δυνατότητα πώλησης χρόνου και ικανότητας, διπλά αφηρημένη:

(a) αποσπασμένη από το σώμα για να ανταλλαχθεί,

(b) αποσπασμένη από το σκοπό του έργου για να υπηρετήσει αξία.

Είναι μεταιχμιακή μορφή, ούτε ζωή ούτε πράγμα.

-

Ορισμός 4 (Γενικός/Ειδικός Κανόνας).

Γενικός κανόνας όλων των ταξικών κοινωνιών: κατοχή/κυριαρχία επί των όρων εργασίας (υποκειμενικών & αντικειμενικών).

Ειδικός καπιταλιστικός κανόνας: γενικευμένη μεσολάβηση χρήματος/εμπορεύματος που καθιστά την κυριαρχία επί των όρων άμεση κοινωνική λειτουργία.

-

Ορισμός 5 (Δομικό Παλίμψηστο).

Η σύγχρονη κυριαρχία δεν καταργεί παλαιές μορφές (πατριαρχία, φυλετικοποίηση, στρατιωτική πειθαρχία), τις επαναεγγράφει ως βοηθητικές ρυθμίσεις του πυρήνα.

*

Λήμματα.

Λήμμα 1 (Εσωτερική Βία).

Η ιστορική μετατόπιση από εξωτερική δέσμευση προσώπων (δουλεία/δουλοπαροικία) σε στέρηση πρόσβασης στους όρους (ιδιοκτησία, τεχνικές, γνώση) εγκαθιδρύει βία «χειρουργική», ήτοι ποσοστικοποιήσεις, πιστοποιήσεις, αποκλεισμούς.

-

Λήμμα 2 (Χρονικότητα της Αξίας).

Ο νόμος της αξίας λειτουργεί ως ιστορική εξίσωση σωμάτων μέσω φθοράς χρόνου.

Η αναπαραγωγή της εργασιακής δύναμης είναι κύκλος αποκατάστασης δυνατότητας φθοράς.

-

Λήμμα 3 (Αλγοριθμική Μεταγλώσσα).

Η πρόταση αντικαθίσταται από κύκλους εκτέλεσης.

Η γλώσσα της εξουσίας παύει να σημαίνει, ρυθμίζει συνθήκες.

Το «σφάλμα/αναβολή/σιωπή» συγκροτούν τον ελάχιστο χώρο αντίστασης (αποτυχία της εκτέλεσης).

*

Θέσεις.

Θέση 1 (Κατά της βιοπολιτικής αισιοδοξίας).

Εκεί όπου ο βιταλισμός (αυτόνομη παράδοση) αναγνωρίζει «ζωτική παραγωγικότητα», πρόκειται για την αφαιρετική μηχανή που παράγει τη «ζωή» ως μετρήσιμη ικανότητα.

Δεν υπάρχει υποκείμενο-ζωή «πίσω» από την κυριαρχία, υπάρχει νεκρή ζωή ως διοικητικό προϊόν.

-

Θέση 2 (Κριτική της αυτοδιαχείρισης).

Η μεταβίβαση διεύθυνσης «στους παραγωγούς» (συμβουλιακή παράδοση) συνήθως εγκλωβίζεται στον ίδιο κανόνα μέτρησης σε μικρότερη κλίμακα.

Η αυτοδιαχείριση χωρίς άρση του δικαιώματος επί των όρων απλώς αλλάζει χειριστή.

-

Θέση 3 (Αντιστρατηγική στάση).

Ο εντοπικισμός/σεπαρατισμός αναπαράγει το καθεστώς πρόσβασης/αποκλεισμού αν δεν σπάει τη μετρησιμότητα.

Η ρήξη δεν εδρεύει στον «σωστό τόπο», αλλά στην εκρίζωση της μορφής που κάνει τον τόπο όρο.

-

Θέση 4 (Παραγωγή=Αναπαραγωγή μέτρησης).

Στον ύστερο καπιταλισμό, το μεγαλύτερο μέρος της «παραγωγής» είναι αναπαραγωγή όρων μέτρησης.

Η υπεραξία εμφανίζεται ως μη-επιστρεφόμενος χρόνος εντός και πέραν του εργάσιμου (επικοινωνία, διαθεσιμότητα, φροντίδα).

-

Θέση 5 (Το κράτος ως μηχανή χρονικότητας).

Ο νόμος παγώνει ρυθμούς, το κράτος διαχειρίζεται την αναβολή θανάτου για τη διαιώνιση της φθοράς-ως-λειτουργίας.

Το έθνος προικίζει τον απογυμνωμένο εργάτη με φαντασιακή ιδιοκτησία.

*

Προτάσεις - Θεωρήματα (σκαριφήματα).

Πρόταση 1 (Αρνητική οντολογία της εργασιακής δύναμης).

Η εργασιακή δύναμη είναι μορφή θανάτου (διοικητική επιβίωση), όχι «ζωή προς απελευθέρωση».

Σκαρίφημα απόδειξης: διπλή αφαίρεση (Ορισμ. 3) + εσωτερική βία (Λήμ. 1) > η «ικανότητα» ορίζεται ως πρόσβαση και όχι ως ζωή.

Θεώρημα 1 (Ακυβερνησία της ενότητας).

Η «νέα ενότητα» δεν είναι θεσμός ή πρόγραμμα, είναι άρση της διάκρισης όρων/ζωής ως προϋπόθεσης ύπαρξης.

Σκαρίφημα: αν ο ειδικός κανόνας (Ορισμ. 4) είναι η άμεση λειτουργία κατοχής όρων, τότε η υπέρβασή του δεν είναι μεταβίβαση κατοχής αλλά κατάργηση της κατοχής ως κοινωνικής μορφής.

-

Θεώρημα 2 (Κατάργηση εργασίας ≠ τεχνική).

Η «κατάργηση της (μισθωτής) εργασίας» δεν επιτυγχάνεται με βελτιστοποίηση/αυτοματισμό αλλά με μετατόπιση τρόπου ύπαρξης, όπου θα παύει το δικαίωμα ορισμού όρων ζωής ως προϋπόθεση πρόσβασης.

Σκαρίφημα: αλλιώς η υπερ-αφαίρεση ανακτά κάθε τεχνική αλλαγή ως νέα μέτρηση (Ορισμ. 2).

*

Κριτικά Υπομνήματα.

Μαρξ: Συγγένεια ως προς τη θεμελιώδη κατηγορία «εργασιακή δύναμη».

Διαφορά: δεν είναι «ζωτική πηγή» αλλά αποτέλεσμα σχάσης, το κεφάλαιο δεν παρασιτεί σε ακέραιη ζωή, παράγει (ημι-)νεκρή ζωή.

-

Adorno: Διασώζεται η μη-ταυτότητα/τραύμα, όμως το «υποκείμενο-φορέας άρνησης» έχει ήδη νεκροποιηθεί στη διοίκηση.

-

Foucault: Η «βιοπολιτική» λειτουργεί ως θανατοζωή, η παραγωγή «ζωής» ως διαχειρίσιμου θανάτου.

-

Negri/Hardt: Το «πλήθος» εμφανίζεται ως πολλαπλασιασμός αποκοπών, δεν ανιχνεύεται βιοθετικότητα εκτός μέτρησης.

-

Bordiga, Pannekoek, Gorter, Rühle, Damen, Mattick:

Καίρια διάκριση κόμματος/τάξης, απόρριψη κρατισμού. Συμπλήρωση εδώ, ότι, χωρίς κατάργηση μορφής-μέτρησης, και το συμβούλιο δύναται να αναπαράγει τον κανόνα.

-

Dauvé, Théorie Communiste, Endnotes: Συντονισμός στην κριτική της πολιτικής μορφής, προέκταση: η «κομμουνιστικοποίηση» οφείλει να απομετρήσει τα ίδια τα μέσα ζωής.

*

Κατευθύνσεις Πράξης (χωρίς σωτηριολογία).

Απομετρητικές πρακτικές ως άρνηση δεικτοποίησης χρόνου/ικανότητας, θεσμοθέτηση «κενών» (μη λογιστικοποιήσιμων) στη φροντίδα/κατοίκηση.

-

Αντι-χωροταξία των όρων ως διάλυση των μηχανισμών πρόσβασης/αποκλεισμού (ιδιοκτησία-ως-πρόσβαση, πιστοποιήσεις, κόμβοι παροχής).

-

Αλγοριθμική παύση ως δικαίωμα στο σφάλμα, στη μη-εκτέλεση, στην καθυστέρηση, ως θεσμικός πυρήνας.

-

Απο-εργασιοποίηση της φροντίδας, ως κίνηση από υπηρεσία-μετρήσιμη σε κοινό ρυθμό εκτός επιδόσεων.

-

Κατάργηση μισθού/σύμβασης, όχι ως ηθικό αίτημα, αλλά ως κατάλυση της μετρησιμότητας της ύπαρξης.

*

Συνοπτική Διατύπωση.

Εργασιακή δύναμη ως μορφή θανάτου (διοικητικό απόθεμα φθοράς).

Η Ζωή στον καπιταλισμό ως προϊόν αποκοπής, θνησιγενής μηχανισμός επιβίωσης.

Η Παραγωγή ως αναπαραγωγή της μέτρησης/φθοράς.

Υποκείμενο ως νεκρική λειτουργία της αποκοπής.

Η (πραγματική) Αντίσταση ως ρήξη/αναστολή της μετρησιμότητας, όχι «επιβεβαίωση ζωής».

Ολότητα σήμερα ως η νεκρή ενότητα της αποκοπής, το ρήγμα ορίζεται από την απομετρητική πράξη.

*

Στους χώρους όπου η ζωή σταθμίζεται (φάκελος, ποσοστό, υπογραφή) η «ζωτικότητα» είναι διαχείριση φθοράς.

Αν κάτι προτείνεται εδώ, είναι η μετατόπιση, να δούμε την εργασιακή δύναμη όχι ως ζωή προς απελευθέρωση, αλλά ως νεκρή μορφή που πρέπει να πάψει να οργανώνει την ύπαρξη. Τότε ίσως να μιλήσουμε ξανά για ενότητα, όχι ως σωτηρία της «ζωής», αλλά ως άρση της καπιταλιστικής-κρατικής σχάσης που μας κρατά σε ψυχρή, λειτουργική επιβίωση.

*

ΘΕΡΜΟ ΕΝΔΙΑΜΕΣΟ.

(διακήρυξη από τον πάτο της κόλασης και τη μέση της ερήμου).

Δεν ζητάμε σωτηρία, ζητάμε διάρκεια.

Το αίμα που κύλησε για να γραφτούν τύποι, να ορθωθούν δομές, να παγώσει η φωνή σε κανόνα, να μην γίνει πια μελάνι.

Να γίνει θερμότητα επιστροφής.

Από τα συνεργεία της φθοράς και τις επιτροπές των ποσοστών, από τις πλατφόρμες όπου το σώμα λογίζεται ως ικανότητα και η ανάσα ως δείκτης, αρθρώνουμε το μόνο ρήμα που δεν μετριέται, παύω.

Η εργασιακή δύναμη δεν είναι ζωή δεμένη που περιμένει λύσιμο. Είναι το κρύο περίγραμμα μιας σχάσης.

Κι επειδή είναι κρύο, το σπάζουμε με θερμότητα.

Στη θέση της «παραγωγικότητας» αντιτάσσουμε τον κοινό ρυθμό, στη θέση της «απόδοσης» τη χασμωδία του πλήθους που δεν θέλει πια να εκτελεί.

Η μηχανή ζητά κύκλο εκτέλεσης, εμείς της δίνουμε σφάλμα, καθυστέρηση, σιωπή.

Η κυριαρχία απαιτεί μετρικό χρόνο, εμείς της προβάλλουμε ανάσα.

Δεν χρειαζόμαστε νέους θεούς, ούτε νέες σημαίες.

Η έρημος μάς αρκεί ως επιφάνεια, εκεί όπου η μορφή δεν κρατά, η φαντασματικότητα καταρρέει, κι ο άνεμος επιστρέφει τη γλώσσα στην ύλη της.

Η κόλαση δεν είναι μύθος, είναι το θερμικό καθεστώς του κόσμου όταν η ζωή γίνεται διοικητικό απόθεμα.

Μιλώ από τον πάτο της όχι ως μάρτυρας, αλλά ως τεχνίτης της παύσης, ανάμεσα σε σειρήνες και server, ανάμεσα σε φακέλους και υπογραφές, η μόνη μουσική που απομένει είναι ο κοινός παλμός.

Κάτω το σύστημα της μισθωτής εργασίας, όχι ως σύνθημα, αλλά ως φυσική συνέπεια.

Να τελειώσει η σύμβαση που διαλύει το σώμα σε ώρες και το μυαλό σε αποδόσεις.

Να καεί η λογιστική που αποκαλεί «φροντίδα» τη συντήρηση της φθοράς.

Να καταργηθεί ο νόμος που διαχειρίζεται τον θάνατο ως προθεσμία.

Να διαλυθούν τα σύνορα που κλίνουν τα σώματα όπως οι γραμματικές κλίνουν τις λέξεις.

Δεν θέλω να υποσχόμαστε μόνον ένα αύριο αλλά ρήγμα ήδη στο τώρα, ως ακλόνητη τάση αντίθεσης και εναντίωσης στο καπιταλιστικό και κρατικό παρόν.

Εκεί όπου η παραγωγή δεν θα είναι αναπαραγωγή μέτρησης.

Εκεί όπου η φροντίδα δεν θα είναι υπηρεσία, αλλά ρυθμός.

Εκεί όπου ο χρόνος δεν θα κατέχεται, αλλά θα διαχέεται.

Εκεί όπου το «εμείς» δεν θα είναι ιδιοκτησία καμίας γλώσσας, παρά μόνο συγχρονισμός αναπνοών.

Θερμότητα, όχι φλόγα που καταναλώνει.

Θερμότητα που εξισώνει, που λιώνει το ρολόι και επιστρέφει τη διάρκεια στο βάρος της.

Τέχνη που δεν «παράγει» έργα, αλλά ανοίγει χώρους αμετρίας.

Πολιτική που δεν αρχειοθετεί βούλες, αλλά εγκαθιστά κενά στην εκτέλεση.

Παραγωγή και δημιουργία που δεν λογαριάζει κέρδος, αλλά μετρά ελευθερία με μονάδες ανάσας, και γρήγορα σταματά να μετρά.

Αν κάτι αξίζει να διασωθεί, είναι το κομμουνιστικό της ύλης, η ισοθερμία των σωμάτων, ο ρυθμός χωρίς αφεντικό, η επιφάνεια όπου κανείς δεν ορίζει τους όρους πρόσβασης γιατί οι όροι παύουν να στέκονται απέναντι.

Το «πλήθος» που μας πούλησαν ως ζωτική θετικότητα το επιστρέφουμε ως αρνητικότητα ακρίβειας, σε πολλαπλές παύσεις που συναρμόζονται, όχι για να ιδρύσουν κράτος, αλλά για να καταργήσουν τη μετρησιμότητα.

Δεν θα πούμε «επιστρέφουμε στη ζωή».

Θα πούμε, σταματάμε να αφήνουμε τον θάνατο να οργανώνει τη ζωή.

Δεν θα πούμε «δουλειά για όλους».

Θα πούμε, κανενός η ύπαρξη δεν θα εξαρτάται από σύμβαση.

Δεν θα πούμε «νέος άνθρωπος».

Θα πούμε, άνθρωπος χωρίς αποδεικτικά ικανότητας.

Αν ψάχνεις έμβλημα, κράτα αυτό, ένα σπασμένο ρολόι που ακόμη θερμαίνεται.

Αν ψάχνεις οδηγία, αυτή, να σταματάμε μαζί, να ξαναρχίζουμε χωρίς μετρονόμο.

Αν ψάχνεις εχθρό, να ένας, η μορφή που μετρά την ύπαρξη.

Κι αν ψάχνεις αρχή, είναι αυτή η πρόταση που δεν τελειώνει, γιατί γίνεται ανάσα.

Κοινός χρόνος, εδώ. Τώρα.

 

Ιωάννης Τζανάκος

*

 

Ενδεικτικός οδηγός διαλόγου.

Karl Marx, Grundrisse.

Moishe Postone, Time, Labor, and Social Domination.

Anton Pannekoek, Workers’ Councils; Herman Gorter, Open Letter to Comrade Lenin.

Amadeo Bordiga, επιλεγμένα κείμενα για το κόμμα/πρόγραμμα.

Otto Rühle, The Revolution is not a Party Matter.

Onorato Damen, κείμενα του ιταλικού αριστερού κομμουνισμού / Paul Mattick, Marx and Keynes.

Gilles Dauvé, Eclipse and Re-Emergence…; Théorie Communiste / Endnotes.

Silvia Federici, Caliban and the Witch.

Από τον "Μάη τού 68" και έπειτα.

Δανειζόμαστε επεξεργασίες από τον «Μάη τού 68» και έπειτα (στην πραγματικότητα και πριν), ότι αυτό που ονομάσαμε κομμουνισμό, ή, καλύτερα, αταξική κοινωνία χωρίς ταξική δομή κράτος και ιεραρχία, δεν δύναται να διαμεσολαβηθεί ιστορικά από κανένα μεταβατικό "σοσιαλιστικό" στάδιο.

Ξεκινά σαν τάση από το τώρα και όταν από τάση γίνεται ολική κοινωνική πράξη είναι ήδη αυτό που είναι.

Για μένα, πλέον, υπάρχουν μεν πολλές μορφές αυτού του προτάγματος, αλλά μόνον έτσι δύναται να νοηθεί τελεστεί και εφαρμοστεί «εντέλει» ως όλον στο κοινωνικό ιστορικό όλον.

Δεν αποσύρω τις σφοδρές αντιρρήσεις μου στο φαινόμενο «Μάης 68», τις μετατρέπω σε παραγωγικές.

** 

 

Η Επιστήμη του Κοινού Χρόνου.

(ερμηνευτική συνέχεια του Υπομνήματος «Η Αναγκαιότητα, η Γραφή και η Ελεύθερη Ζωή»).

Η μετατόπιση της επιστήμης.

Από τη Μέτρηση στη Συμμετοχή.

Η επιστήμη, όπως συγκροτήθηκε στη νεωτερικότητα, στηρίχθηκε στη διαχωριστική λειτουργία της μέτρησης.

Να ορίζει, να υπολογίζει, να προβλέπει, αλλά πάντοτε από θέση κυριαρχίας.

Η μέτρηση, ως μορφή γνώσης, προϋποθέτει την απόσταση, κι αυτή η απόσταση είναι ο θεμελιώδης μηχανισμός εξουσίας.

Αντιστρόφως, η κομμουνιστική επιστήμη του χρόνου δεν μετρά από έξω, αλλά συντονίζει από μέσα.

Η γνώση γίνεται ρυθμική και συμμετοχική, δεν επιβάλλεται στο φαινόμενο, συγχρονίζεται με αυτό.

Η αλήθεια δεν είναι «αντικειμενική», αλλά κοινή: προϊόν συμβίωσης, όχι κυριαρχίας.

*

Ο χρόνος ως κοινωνική μορφή.

Η νεωτερικότητα μετέτρεψε τον χρόνο σε λογιστικό μέγεθος, ώρες, ωράρια, ρυθμούς παραγωγής.

Αυτός ο χρόνος δεν είναι φυσικός, είναι κοινωνική επινόηση της εκμετάλλευσης.

Η εργασία δεν υπάγεται στον χρόνο, ο χρόνος υπάγεται στην εργασία.

Ο κομμουνιστικός χρόνος, αντίθετα, δεν είναι γραμμικός ούτε αξιολογικός.

Δεν είναι «παραγωγικός χρόνος», αλλά διαρκής χρόνος συνύπαρξης.

Η παραγωγή αντικαθίσταται από τη συν-διατήρηση, τη συλλογική ικανότητα να συνεχίζουμε να υπάρχουμε χωρίς εξάντληση.

*

Η αποσύζευξη ως μέθοδος.

Αν ο καπιταλισμός είναι το σύστημα των συνδέσεων (λόγος-νόμος, εργασία-χρόνος, φροντίδα-ιδιοκτησία), τότε η κομμουνιστική επιστήμη είναι επιστήμη των αποσυνδέσεων.

Η αποσύζευξη δεν είναι άρνηση της σχέσης, αλλά αποκατάσταση της ισότητας μέσα στη σχέση.

Να αποσυνδέσεις τη γνώση από τη διαχείριση σημαίνει να τη θεμελιώσεις στη συμμετοχή, όπως να αποσυνδέσεις τη φροντίδα από την ιδιοκτησία σημαίνει να την κοινωνήσεις.

Η αποσύζευξη είναι το μέτρο της ελευθερίας μέσα στη σχέση.

*

Η παύση ως αντίσταση στη συνεχή επιτάχυνση.

Η επιτάχυνση είναι το απόλυτο ιδεώδες της κεφαλαιοκρατικής οντολογίας.

Η ζωή, ο χρόνος, η γνώση, όλα πρέπει να κινούνται, να μεταβάλλονται, να «αναπτύσσονται».

Η στασιμότητα θεωρείται σφάλμα, η παύση αποτυχία.

Όμως το σώμα, ως υλικό όριο, επιβάλλει έναν αντιρυθμό.

Η παύση είναι το σημείο όπου ο χρόνος ξαναγίνεται κοινός.

Εκεί η κίνηση δεν καταργείται, αλλά μετασχηματίζεται, η ανάσα, ο ύπνος, η περισυλλογή γίνονται παραγωγικά γεγονότα του κοινού ρυθμού.

*

Η θερμική μεταφορά της φροντίδας.

Η κοινότητα του μέλλοντος δεν είναι πια νομική ή θεσμική, αλλά θερμική.

Η φροντίδα λειτουργεί ως ρυθμιστής θερμοκρασίας του κοινωνικού σώματος.

Η τέχνη και η επιστήμη, όταν επιστρέφουν στη φροντίδα, δεν παράγουν πλεόνασμα ισχύος - παράγουν ισορροπία ενέργειας.

Το κοινό δεν είναι ένα ιδεώδες, είναι ένα "θερμικό" φαινόμενο, ένα πεδίο ροών όπου κανείς δεν καίγεται και κανείς δεν παγώνει.

*

Η επαναθεμελίωση της ζωής χωρίς αναγκαιότητα.

Η αναγκαιότητα, όπως λέει η πρώτη θέση του Υπομνήματος, δεν είναι Λόγος.

Η ελεύθερη ζωή δεν χρειάζεται θεμέλιο, χρειάζεται συνέχεια χωρίς εξαναγκασμό.

Το να ζεις χωρίς αναγκαιότητα σημαίνει να ζεις μέσα στη δυνατότητα.

Η δυνατότητα δεν είναι «εν δυνάμει» μιας μελλοντικής ολοκλήρωσης, αλλά το παρόν της μη-υποταγής.

Η ελεύθερη ζωή δεν επιδιώκει τελειότητα, επαναφέρει το ατελές ως φυσική μορφή ύπαρξης.

*

Ο Κομμουνισμός ως Χρονική Τέχνη.

Ο κομμουνισμός, εδώ, δεν είναι μόνον θεσμός, ούτε γενικό κοινωνικό σύστημα.

Είναι χρονική τέχνη, η ικανότητα μιας κοινότητας να συντονίζει τον ρυθμό της χωρίς κυρίαρχο.

Να σταματά, να αναπνέει, να επανεκκινεί με την ευαισθησία του κοινού παλμού.

Αυτός ο κομμουνισμός δεν ζητάει την κατάληψη ή απλά την καταστροφή του κράτους, αλλά την οικείωση της διάρκειας, ήτοι μια εκ των προτέρων τάση απονέκρωσης τού κράτους σε όλο το φάσμα τής παραγωγικής ιδεολογικής και πολιτισμικής ζωής ήδη εντός του ύστερου καπιταλιστικού συστήματος.

Να ξαναγίνει ο χρόνος χώρος κοινός,να γίνει η ζωή ρυθμός χωρίς τελεολογία.

Με κίνδυνο να με ονομάσετε βερμπαλιστή και παραδοξολόγο θα ονόμαζα αυτή την πολιτική ιδεολογική και κοινωνική θέση ως έναν νεογκραμσιανό αναρχοκομμουνισμό που ορίζει μεν την νέα ταξική πάλη και ως αντι-κρατική , αλλά πάλι, κυρίως, ως ταξικό πόλεμο θέσεων.

*

Η επιστήμη του κοινού χρόνου είναι η μεθοδολογία μιας ελευθερίας που δεν αναπαράγει κυριαρχία.

Η γνώση δεν είναι εργαλείο, αλλά ρυθμιστής.

Η πράξη δεν είναι παραγωγή για την παραγωγή, αλλά κοινή διάρκεια.

Η ζωή δεν είναι αναγκαιότητα, αλλά ανοιχτή μορφή ρυθμού.

 

Ιωάννης Τζανάκος

 

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΘΕΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΧΕΣΗ ΜΑΡΞ ΧΕΓΚΕΛ. Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ, Η ΓΡΑΦΗ, ΚΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΖΩΗ.

Καμία αναγκαιότητα δεν είναι Λόγος.

Η εκμετάλλευση και η ιεραρχία δεν υπήρξαν «ορθή» αναγκαιότητα, αλλά εξαναγκασμός που εμφανίζεται ως φυσικός μόνο επειδή εξάντλησε όλες τις άλλες δυνατότητες.

Η γραφή γεννήθηκε από βία, αλλά δεν της ανήκει.

Το σημάδι στον πηλό, το λογιστικό αρχείο, το νομικό κείμενο - όλα φτιάχτηκαν μέσα σε αίμα, αλλά μπορούν να γίνουν κοινά εργαλεία μνήμης και ελευθερίας.

Η επιστήμη δεν είναι θεά, είναι κοινότητα ρυθμών.

Ό,τι αποδεσμεύεται από το κέρδος, ό,τι μετρά για να φροντίσει και όχι για να επιταχύνει, είναι ήδη κομμουνιστική πράξη.

Η αναγκαιότητα δεν σώζει, η αποσύζευξη σώζει.

Αποσύζευξη γνώσης από εξουσία, λόγου από νόμο, πράξης από ωράριο, φροντίδας από ιδιοκτησία.

Η αναπαραγωγή είναι το νέο πεδίο του αγώνα.

Τροφή, ενέργεια, κατοίκηση, υγεία, γνώση - όχι εμπόρευμα, αλλά κοινά.

Εδώ παίζεται η νέα ταξική σύγκρουση.

Η παύση είναι παραγωγική δύναμη.

Η αδράνεια, η καθυστέρηση, το σφάλμα - είναι το δικαίωμα του σώματος να ορίζει ρυθμό, να ανακτά τον χρόνο.

Ο χρόνος είναι το νέο πεδίο κυριαρχίας και απελευθέρωσης.

Να μετράς χωρίς να κυριαρχείς, να αναπνέεις χωρίς να αξιολογείσαι.

Ο κοινός χρόνος είναι η νέα βάση της ισότητας.

Καμία ιεραρχία δεν είναι φυσική.

Η πατριαρχία, η ταξική διαίρεση, η κρατική εξουσία δεν είναι αναπόφευκτες μορφές, είναι υπολειμματικές κατασκευές εξαναγκασμού.

Η τέχνη και η επιστήμη επιστρέφουν στη φροντίδα.

Θερμικά φαινόμενα του κοινού σώματος.

Ό,τι θερμαίνει χωρίς να καίει, ό,τι συντονίζει χωρίς να επιβάλλει, είναι η νέα δημιουργία.

Ο κομμουνισμός είναι αποκατάσταση ρυθμού.

Η ενότητα του λέγειν και του πράττειν, η κοινή διάρκεια χωρίς ωράριο, χωρίς ιδιοκτησία, χωρίς τελεολογία.

Να σταματάμε μαζί και να ξαναρχίζουμε χωρίς μετρονόμο.

 

Ιστοριογραφική Σημείωση. 

«Για να» υπάρξει γραφή, συντακτικό, (μαθηματικός-λογικός) τύπος, «δομή», επιστήμη, χύθηκε τόσο αίμα, χάθηκε τόση ζωή.

Δεν άξιζε τον κόπο, δεν υπήρξε/υπάρχει κανένας (οντολογικός) αποχρών Λόγος, αλλά ένα «αναπόφευκτον» υπήρξε -πως αλλιώς να εννοηθεί η μαρξική ιδέα για την «ιστορική αναγκαιότητα τής εκμετάλλευσης/καταπίεσης»; είναι αυτή η πτυχή τού μαρξισμού μια κακώς εννοούμενη εγελιανή επιρροή; ή απλά είναι η αλήθεια;

Μαρξισμός σημαίνει να δεχτείς έναν βαθμό αναγκαιότητας-αναγκαστικότητας αυτής τής βαθμίδας: εκμετάλλευση-ιεραρχία-πατριαρχία-πολιτισμική και παραγωγική συσσώρευση, χωρίς ίσως να απολυτοποιείς τον όρο τής αναγκαιότητας ταύτης σε αποχρώντα Λόγο και σε γενική νομοτέλεια.

Άρα:

Μιας και έγινε λοιπόν «όλο αυτό» ας δούμε τι μπορεί να διασωθεί από αυτό, και πως μας ταιριάζει «για μια» ελεύθερη και υπεύθυνη-εν-ελευθερία ζωή.

Σε έναν ανθρώπινο/έμβιο κόσμο χωρίς ταξική κοινωνική δομή και σκληρές ιεραρχίες (ή, χωρίς καθόλου ιεραρχία/ιεραρχίες).

 

Ιωάννης Τζανάκος

 

 

Η ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΤΟ ΤΗΣ ΚΟΛΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΕΣΗ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ.

Η ΓΛΩΣΣΑ ΟΥΤΕ ΠΡΟΗΓΕΙΤΑΙ ΟΥΤΕ ΕΠΕΤΑΙ.

Η γλώσσα δεν είναι πρόλογος ούτε επίλογος του κόσμου, είναι η επιφάνεια όπου το πράττειν και το λέγειν ανταλλάσσουν ενέργεια, το σημείο όπου το ον αγγίζει τη διάρκεια του ίδιου του ρυθμού του.

Κάθε λέξη είναι πράξη, κάθε πράξη είναι εκφορά.

Το να μιλώ σημαίνει να εγγράφω το σώμα μου μέσα στη ροή του είναι.

Η γλώσσα είναι αναπνοή του κόσμου, χρόνος που παίρνει μορφή και μορφή που διαλύεται σε χρόνο.

Δεν υπάρχει πρωτογενής δομή πριν από την εκφορά, ούτε μεταγλώσσα μετά απ’ αυτήν.

Υπάρχει μόνο το συνεχές της parole, που πηγάζει, πήζει, ρέει, και παγώνει σε δομές όταν χάνει τον ρυθμό της.

 

Η ΑΠΟΚΟΠΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ ΔΥΝΑΜΗΣ.

Ο καπιταλισμός γεννιέται τη στιγμή που η διάρκεια κόβεται, τη στιγμή που ο ρυθμός ενός σώματος αποσπάται και μετατρέπεται σε ικανότητα προς πώληση.

Η εργασία δεν είναι πράξη, είναι χρόνος αποθηκευμένος, αναπνοή φυλακισμένη σε ωράριο.

Ο μισθός είναι η γραμματική της αποκοπής, η πρόταση που δένει τον άνθρωπο στη διαρκή αναβολή του.

Η πλατφόρμα, το εργοστάσιο, το γραφείο είναι πίνακες συντάξεων όπου η φωνή γίνεται εντολή και η πράξη μεταφράζεται σε δεδομένο.

Η αξιολόγηση είναι σύνταξη, ο δείκτης απόδοσης είναι ρήμα του θανάτου.

Η αυτονομία της εργατικής δύναμης είναι το φάντασμα της ζωής που μιλά χωρίς ενεργό σώμα.

 

Η ΑΥΤΟΝΟΜΗΜΕΝΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ.

Η φροντίδα, η τροφή, η κατοίκηση, η γνώση, ο ύπνος έχουν γίνει κλάδος κεφαλαίου.

Το σύστημα δεν χρειάζεται πια μόνο παραγωγή, χρειάζεται αναπαραγωγή της αποκοπής.

Ζούμε μέσα σε μηχανές φαινομενικής ζωής, σε προγραμματισμένες ατμόσφαιρες που υπόσχονται ισορροπία ενώ ανακυκλώνουν τη φθορά.

Η καλή διατροφή, το βιώσιμο σπίτι, η θεραπεία, η ευζωία είναι μορφές συντήρησης του θανάτου.

Η φροντίδα, όταν δεν απελευθερώνει, είναι απλώς η στοργική όψη της εξάρτησης.

Η καθημερινότητα είναι η μεγάλη αποθήκη του νεκρού ρυθμού.

Ο κόσμος μας είναι ένα λουτρό αναπαραγωγικής συνέχειας, όπου κάθε ανάσα είναι χρονισμένη, κάθε ανάπαυση προγραμματισμένη, κάθε επιθυμία μετρημένη.

 

ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟ - Η ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΝΕΚΡΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ.

Το κράτος είναι μηχανή χρονικότητας, η διοίκηση της αποσύνθεσης.

Ο νόμος είναι ο κατεψυγμένος ρυθμός της parole.

Η βιοπολιτική δεν προστατεύει τη ζωή, αλλά διαχειρίζεται τη διατήρηση του θανάτου.

Οι προθεσμίες, οι συμβάσεις, τα ασφαλιστικά ταμεία είναι τελετουργίες της σταθερής φθοράς.

Το Δίκαιο γράφει τον θάνατο μέσα στη γλώσσα της ζωής, θεσπίζει προθεσμία στην ύπαρξη, δένει τον χρόνο στο χαρτί.

Το κράτος είναι το λογιστήριο της αναβολής, η θεσμοποίηση του να μην πεθαίνεις ακόμα για να συνεχίζεις να δουλεύεις.

 

Η ΧΩΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΡΥΘΜΟΥ - ΑΠΟ ΤΟ ΩΡΑΡΙΟ ΣΤΟ ΣΥΝΟΡΟ.

Η εξουσία γράφει τον χρόνο πάνω στον χώρο.

Το ωράριο είναι η μικρή γεωμετρία της υπακοής, το σύνορο είναι η μεγάλη.

Οι «ισοϋψείς» νομικές ζώνες, οι ειδικές οικονομικές περιοχές, οι διαδρομές μετανάστευσης είναι εδάφη ρυθμικής βίας.

Ο κόσμος είναι μια παγκόσμια σύνταξη, μια γραμματική πτώσεων και εξαρτήσεων.

Κάθε σώμα πρέπει να τοποθετηθεί σωστά μέσα στην πρόταση της παραγωγής.

Η ελευθερία μεταφράζεται σε ελευθερία απόλυσης, η μετακίνηση σε ρυθμισμένη εκτόπιση.

Το σύνορο είναι σύνταξη, και η κυριαρχία είναι γραμματική.

 

ΕΘΝΟΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ - ΔΙΔΥΜΟ ΚΕΙΜΕΝΟ.

Η εθνοκρατική μορφή δεν είναι συνέχεια της φεουδαρχίας, είναι η μεταγραφή της σε λαϊκή γλώσσα.

Η Δύση και ο ιμπεριαλισμός γεννήθηκαν μαζί, ως δίδυμη πρόταση ισχύος.

Κάθε έθνος, όταν ωριμάζει, γίνεται αυτοκρατορία του εαυτού του.

Το σύστημα των εθνών είναι ένα σύστημα συντακτικών εξαρτήσεων, όπου η ισχύς είναι το κατηγόρημα κάθε ταυτότητας.

Ο λαός είναι υποκείμενο που χρειάζεται ρήμα για να υπάρχει, και το ρήμα είναι πάντα το κράτος.

 

ΟΙ ΠΑΓΙΔΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ.

Όπου λείπει το υλικό υπόβαθρο της ισχύος, το έθνος μετατρέπεται σε λέξη χωρίς σημαίνον.

Οι αμυντικοί εθνικισμοί και οι αριστερές πατριωτικές ουτοπίες αναπαράγουν την ίδια συντακτική μορφή.

Προφέρουν όρο χωρίς αναφορά και καταλήγουν να γράφουν το κενό με αίμα.

Η φαντασματική ταυτότητα χρειάζεται τραύμα για να υπάρξει, και η περιφέρεια το προσφέρει απλόχερα.

 

Ο ΔΙΠΛΟΣ ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ.

Η αξία δεν υπολογίζεται μόνο στην παραγωγή αλλά και στην αναπαραγωγή της αποκοπής.

Ο μισθός, η τιμή, το δάνειο, η πίστωση είναι ρήματα του ίδιου λογισμού.

Η αξία είναι χρόνος που μιλά, είναι η γλώσσα του κεφαλαίου για το μέλλον.

Οι ισοτιμίες και τα χρέη είναι η σύνταξη του ιμπεριαλισμού.

Το χρήμα είναι ο πιο αυστηρός γραμματικός τύπος που επινοήθηκε ποτέ, μεταφράζει το ζωντανό σε χρόνο ανταλλάξιμο.

 

Η ΑΛΓΟΡΙΘΜΙΚΗ ΜΕΤΑΓΛΩΣΣΑ.

Ο λόγος έχει γίνει εντολή.

Η πρόταση αντικαταστάθηκε από κύκλο εκτέλεσης.

Ο αλγόριθμος είναι η μεταγλώσσα της εξουσίας, ρυθμίζει συνθήκες, δεν παράγει νόημα.

Το υπολογιστικό μοντέλο είναι ο καθρέφτης του κεφαλαίου που δεν χρειάζεται ερμηνεία, μόνο συμμόρφωση.

Η αντίσταση αρχίζει εκεί όπου ο ρυθμός αποτυγχάνει να εκτελεστεί. Το δικαίωμα στο σφάλμα, στην αναβολή, στη σιωπή, είναι το δικαίωμα στην ύπαρξη.

 

Η ΠΑΥΣΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗ.

Η παύση δεν είναι απραξία, είναι ο χώρος παραγωγής της διάρκειας.

Σε μια εποχή εξάντλησης, η μόνη δημιουργική ενέργεια είναι η αδρανής.

Χρειαζόμαστε νησίδες χωρίς μέτρηση, συγχρονισμένες καθυστερήσεις, κοινότητες επιβράδυνσης.

Η επανάσταση του ανενεργού δεν είναι άρνηση της πράξης, είναι επαναφορά του ρυθμού στο σώμα.

Το ανενεργό είναι κοινός χρόνος χωρίς ιδιοκτησία, θερμοδυναμική της ελευθερίας.

 

Ο ΧΡΟΝΟΣ ΩΣ ΠΕΔΙΟ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ.

Η μισθωτή εργασία αποικιοποιεί τη διάρκεια, μετατρέπει τον χρόνο σε εργαλείο πειθαρχίας.

Η απεργία, η αργοπορία, η καθυστέρηση είναι μορφές αντι-χρονικότητας.

Η νέα επιστήμη δεν θα είναι των παραγωγών αλλά των ρυθμών, θα μετρά ελευθερία με μονάδες αναπνοής.

Να αντέχεις χωρίς να μετριέσαι, αυτό είναι το νέο μέτρο.

 

Η ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΝΤΡΟΠΙΑΣ.

Η τέχνη δεν διακοσμεί, θερμαίνει.

Η ομορφιά δεν είναι εικόνα αλλά ισοθερμία.

Η μουσική είναι η πιο κομμουνιστική τέχνη γιατί δεν έχει ιδιοκτησία, υπάρχει μόνο ως κοινός ρυθμός.

Όταν όλα πάλλονται μαζί, κανείς δεν κυριαρχεί.

Η τέχνη και η εργασία ξανασυναντιούνται στη χειρονομία, στο κοινό δέος του ρυθμού.

Η επανάσταση είναι θερμικό φαινόμενο.

 

Η ΕΠΑΝΑΣΥΝΔΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ.

Η κατάργηση της μισθωτής και επιτασσόμενης εργασίας είναι η άρση της αποκοπής.

Κοινή διεύθυνση της παραγωγής και της αναπαραγωγής, ακρατικά κοινά επιβίωσης, αποπαγίωση των υπερ-σημείων «Έθνος», «Αγορά», «Θεός».

Η πράξη επιστρέφει στην επιφάνεια ως κοινή διάρκεια, η γλώσσα ξαναγίνεται ρυθμός του όντος, όχι μηχανή νόμου.

Η επιφάνεια είναι το νέο πεδίο της ισότητας, η έρημος της φωνής όπου όλα μιλούν χωρίς να απαιτούν.

 

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΤΟ ΤΗΣ ΚΟΛΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΣΗ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ.

Δεν υπόσχομαι λύτρωση, μόνο διάρκεια.

Ο πάτος είναι παντού όπου ο χρόνος μετριέται μέχρι εξάντλησης. 

Ο αέρας έχει γεύση μετάλλου, οι μηχανές ψιθυρίζουν προσευχές χωρίς θεό.

Κι όμως, επιμένει ένα σπασμένο ρολόι που αρνείται την ώρα.

Είναι ο κοινός μας ρυθμός.

Δεν πιστεύω στην ανάσταση, πιστεύω στη φθορά που ισώνει.

Στην ανακύκλωση του θανάτου και της ζωής ως ενότητα, στη σιωπή ως διεθνισμό των σωμάτων.

Στην άμμο, ανάμεσα σε απορρίμματα εργαλείων και φωνές απόδοσης, φαντάζομαι πόλη χωρίς σημαίες, χωρίς νόμισμα, χωρίς ιεραρχία.

Οι άνθρωποι θα εργάζονται χωρίς μέτρο, θα ζουν χωρίς αναβολή, θα πεθαίνουν χωρίς ιδιοκτησία.

Ο χρόνος θα ανοίξει σαν ανάσα.

Εμείς οι γραφείς θα αφήσουμε ίχνη και σκόνη.

Το μάθημα είναι απλό: ο ρυθμός είναι πολιτική, η παύση εξέγερση, η εντροπία ισότητα.

Η κομμουνιστική επιστήμη του κοινωνικού χρόνου δεν ζητά πίστη, ζητά διάρκεια.

Να σταματάμε μαζί, να ξαναρχίζουμε χωρίς μετρονόμο.

Να επιστρέφει ο λόγος στον ρυθμό και ο ρυθμός στη ζωή.

Αυτό είναι αρκετό.

Είναι αρχή.

Είναι ανάσα.

Είναι κοινός χρόνος.

**

Κάτω το Σύστημα τής Μισθωτής Εργασίας.

Ιωάννης Τζανάκος

 

Από την κοινωνία του θεάματος στην κοινωνία της αναπαραγωγικής συνέχειας. (Φαντασματικότητα, ερήμωση, και η χωροποίηση του έμβιου μέσω της αυτονομημένης «εργασιακής δύναμης - εμπορεύματος»)

Η φαντασματικότητα του ύστερου καπιταλισμού δεν είναι πια σκηνή θέασης, είναι μηχανισμός συνέχειας. 

Δεν στεκόμαστε απέναντι από την εικόνα, είμαστε η επιφάνειά της.

Η κοινωνία του θεάματος μας έπειθε ότι ζούμε επειδή βλέπουμε, η κοινωνία της αναπαραγωγικής συνέχειας μας πείθει ότι ζούμε επειδή φροντίζουμε.

Το φάντασμα δεν προβάλλεται πια επί οθόνης, αναπνέει μέσα μας, μετρημένο σε ρυθμούς επιβίωσης, σε ροές συντήρησης.

*

Η φαντασματικότητα μπορεί να κριθεί μόνο αν αναγνωριστεί η πραγματική ερήμωση μας ως η μόνη που υπάρχει.

Όχι ως μελαγχολία ή απώλεια αξιών, αλλά ως καθολική αποκοπή της ζωής από το έργο της, του σώματος από τη χρήση του, του χρόνου από τη σημασία του.

Η μοναδική δυνατή άρση της είναι η κατάργηση της αποκοπής όπως αυτή σημαίνεται διπλά, στο εμπόρευμα, όπου το πράγμα αποχωρίζεται από τον δημιουργό του, και στην εργασιακή δύναμη, όπου η ζωή αποχωρίζεται από τον εαυτό της.

Το σύστημα της μισθωτής ή και επιτασσόμενης εργασιακής δύναμης είναι η συνολική οντολογία αυτής της αποκοπής, και μόνο με την κατάργησή του μπορεί να τελειώσει η φαντασματικότητα ως κοινωνική μορφή.

*

Το θέαμα υπήρξε το τελετουργικό της εμφάνισης του μηχανισμού, η αναπαραγωγή είναι το τελετουργικό της επιβίωσής του.

Ο Μάης του ’68 διέλυσε τη γλώσσα της εξουσίας, αλλά άφησε ανέπαφη τη γλώσσα της ζωής, εκεί γεννήθηκε η ήπια οντολογία της επιμέλειας.

Η επιθυμία έγινε «δημιουργικότητα», η ρήξη «συνεργατικότητα», ο θάνατος «ανθεκτικότητα».

Η απελευθέρωση της ζωής πραγματοποιήθηκε ως ελευθερία της επιβίωσης.

Η φαντασματικότητα σήμερα έχει γεωμετρία.

Η εργατική δύναμη, όταν τυποποιείται ως εμπόρευμα, δεν είναι απλώς «ικανότητα προς πώληση».

Είναι ο τελεστής αποκοπής που αφαιρεί ένα τμήμα του έμβιου από τον φορέα του, το απογυμνώνει από βιογραφία και το προβάλλει ως ισοδύναμο μέγεθος.

Ο μισθός ή η σύμβαση λειτουργεί σαν απεικόνιση: bios → 𝐿 .

Η εικόνα 𝐿 όμως δεν αιωρείται, χρειάζεται επιφάνειες, μετρικές και σύνορα.

Με άλλα λόγια, η αυτονομημένη εργατική δύναμη γεννά και απαιτεί χωροποιήσεις, υλικές και νομικές διατάξεις που σταθεροποιούν την ανταλλαξιμότητά της και επιβάλλουν ρυθμό πάνω στο ζωντανό χρόνο.

Πρώτη κίνηση, καμπύλωση του χώρου.

Γύρω από κόμβους αξίωσης εργασίας, εργοστάσια, αποθήκες, ζώνες ελεύθερου εμπορίου, διαδρόμους μεταναστευτικής επιστράτευσης, gig-πλατφόρμες, data centers, το σώμα γίνεται τοποθετήσιμη μονάδα, οφείλει να φτάσει, να συγχρονιστεί, να «κουμπώσει» πάνω σε πάγκο, ταινιόδρομο, dashboard, εφαρμογή.

Δεύτερη κίνηση, επιπέδωση του χρόνου.

Οι βιοχρονίες, κόπωση, ανάπαυση, επιθυμία, εξισώνονται σε μετρήσιμα διαστήματα, βάρδιες, στόχοι, χρόνοι παράδοσης.

Η ζωή συγχρονίζεται βίαια με τον κύκλο του εμπορεύματος.

Σε μικροκλίμακα, η χωροποίηση οργανώνεται ως μετρική του σώματος, από τον τεηλορισμό στα wearables, η κίνηση αποσυντίθεται σε χειρονομίες, η προσοχή γίνεται δεδομένο, η κούραση δείκτης.

Το σώμα μετατρέπεται σε επιφάνεια μέτρησης.

Σε μεσοκλίμακα, η οικία ανασχηματίζεται σε κόμβο παραγωγής και αναπαραγωγής, τηλεργασία, φροντίδα, δευτερογενείς βάρδιες, ο «ελεύθερος» χώρος καμπυλώνεται γύρω από χρονικά ορόσημα εφαρμογών.

Σε μακροκλίμακα, τα σύνορα, οι βίζες και τα φορολογικά καθεστώτα παράγουν νομικά ισοϋψείς, δηλαδή ζώνες διαφορετικών χωρών που υπάγονται στο ίδιο ρυθμιστικό επίπεδο εκμετάλλευσης.

Εκεί, διαφορετικά εδάφη λειτουργούν ως οριζόντιες επιφάνειες ισοδύναμης αξίας και ελέγχου, το δίκαιο και το εμπόριο συμπίπτουν, δημιουργώντας «ισοϋψείς γραμμές» του ίδιου ύψους κόστους και πειθαρχίας.

Ο εργάτης δεν μετακινείται απλώς ανάμεσα σε χώρες, μετακινείται πάνω σε νομικά επίπεδα εκμετάλλευσης.

*

Η αυτονομοποίηση της εργατικής δύναμης εγγράφεται διπλά.

Πρώτον, νομικο-λογιστικά, σύμβαση και HR αποσπούν την ικανότητα από τον βίο και τη μετατρέπουν σε πακέτο υποχρεώσεων που κυκλοφορεί ανεξάρτητα από το πρόσωπο, υπεργολαβία, προσωρινότητα, body-leasing.

Δεύτερον, αλγοριθμικά, προφίλ, ratings, «ανθρώπινο κεφάλαιο» ως dataset.

Η δεύτερη φύση της δύναμης κυκλοφορεί πριν, δίπλα και εναντίον της πρώτης φύσης του σώματος, προκαθορίζοντας πρόσβαση, ρίσκο, ασφάλιστρα.

Αυτή η διπλή εγγραφή στηρίζεται σε χρηματο-τοπολογίες, πίστωση, χρέος, ασφάλιση.

Ο μελλοντικός χρόνος της ζωής υποθηκεύεται, αγκυρώνοντας το σώμα στον τόπο, στον πάροχο, στον εργολάβο.

Το χρέος καμπυλώνει τη γεωμετρία της επιλογής, οι εναλλακτικές συμπτύσσονται, η έξοδος ακριβαίνει.

Έτσι η επιπέδωση του χρόνου μετατρέπεται σε αυτο-πειθαρχία.

Οι θύλακες, SEZ, βιομηχανικά πάρκα, κοιτώνες, συμπυκνώνουν νομικό καθεστώς, κατοίκηση και εργασία σε ένα ενιαίο τεχνούργημα, εκεί η ελευθερία κίνησης αντικαθίσταται από ελευθερία απόλυσης, και η παραγωγικότητα επιβάλλεται ως φυσικός νόμος.

Αντίστροφα, στις πλατφορμικές πόλεις, η συγκέντρωση διαλύεται αλλά η επιπέδωση του χρόνου βαθαίνει, always-on ειδοποιήσεις, δυναμική τιμολόγηση, αόρατα πρόστιμα και «boosts».

Το σπίτι-κόμβος μετατρέπεται σε εργοστάσιο χαμηλής έντασης, υψηλής διαθεσιμότητας.

Όπου οι μηχανισμοί προβολής αποτυγχάνουν, παράτυπη εργασία, αυτοοργανωμένες φροντίδες, «γκρίζες» αγορές, δημιουργούνται κενά κυριαρχίας.

Όχι κατ’ ανάγκην απελευθερωτικά, αλλά εκεί προκύπτει η δυνατότητα αντιστροφής της τοπολογίας, απεργιακές καθυστερήσεις, συλλογικές πρακτικές που «επιστρέφουν» χρόνο, δομές στέγασης που απο-εμπορευματοποιούν, συνεταιριστικές πλατφόρμες που μετατρέπουν το προφίλ-δεύτερη φύση σε κοινό αγαθό.

Εκεί, μέσα στον εξισωτικό μηχανισμό που κάνει τη ζωή μεταβλητή του λογισμού, εγγράφεται η ασυμμετρία, η ρωγμή, η αργότητα που ξανασυνδέει το 𝐿 με το bios.

*

Σ’ αυτή την οντολογία της επιμέλειας, ο κλάδος της αναπαραγωγής δεν είναι περιθώριο, είναι παγκόσμιο παραγωγικό σύστημα, διατροφή, κατοίκηση, ένδυση, τουρισμός, ευεξία, ψυχαγωγία. 

Δεν παράγει αγαθά, παράγει μορφές επιβίωσης.

Οι «καλές συνθέσεις», σωστή διατροφή, ηθική κατανάλωση, ολιστική ευεξία, καλύπτουν την κακή σύνθεση του κόσμου, τη ζωή εξομοιωμένη με τη δυνατότητα να συνεχίζει να αγοράζει χρόνο.

Η οικονομία, η αισθητική και η βιοπολιτική συγχωνεύονται, το προϊόν είναι η ψευδαίσθηση ότι ζούμε.

*

Η πραγματική έρημος, λοιπόν, δεν είναι η απουσία νοήματος, αλλά το νόημα αποκομμένο από το έργο του.

Η φαντασματικότητα είναι η μορφή της ζωής υπό διοίκηση, και η μόνη πράξη του ζωντανού θα αρχίσει όταν παύσει να υπάρχει το σύστημα της μισθωτής ή επιτασσόμενης εργασιακής δύναμης.

Τότε ο χώρος δεν θα καμπυλώνει πια τη ζωή, ο χρόνος δεν θα την ισιώνει.

Η ενότητα δυνατότητας και πράξης δεν θα χρειάζεται μέτρο ούτε απόδειξη.

Όχι ο κόσμος που ζει ως προθεσμία, αλλά ο κόσμος που, επιτέλους, δεν χρειάζεται προθεσμίες.

 

Ιωάννης Τζανάκος

Η Καπιταλιστική και Κρατική Οντολογία της Εργασιακής Δύναμης.

 

Η Καπιταλιστική και Κρατική Οντολογία της Εργασιακής Δύναμης.

1ο μέρος.

**

Η Τομή του Ορίου.

Η έννοια της εργασιακής δύναμης, αν αφαιρεθεί από τη στενή οικονομική της περιγραφή, αποκαλύπτει μια κοινωνική οντολογική ρωγμή που διαιρεί τη ζωή.

Δεν πρόκειται για «περιεχόμενο» της εργασίας, ούτε για απλή «ικανότητα» προς εργασία, αλλά για το διάμεσο στο οποίο η ζωή χάνει τη φυσική της ενότητα με το έργο.

Η εργατική δύναμη είναι η μορφή με την οποία η ζωή παύει να συμπίπτει με τον εαυτό της.

Η τομή αυτή δεν είναι νομική, ούτε καν κοινωνιολογική, είναι εσωτερική.

Εγγράφεται στο ίδιο το σώμα ως αποκοπή της δυναμικής του από το περιεχόμενό της.

Το σώμα, ενταγμένο στην ανταλλακτική κυκλοφορία, δεν είναι πια φορέας ενέργειας αλλά φορέας αποστέρησης, μια ζωντανή αρνητικότητα που παράγει επειδή έχει αποκοπεί από τη φυσική αναγκαιότητα της παραγωγής.

Η εργασιακή δύναμη, λοιπόν, είναι το όριο όπου η ζωή γίνεται αντιληπτή ως δυνατότητα εκποίησης.

Είναι ο τόπος όπου η ζωή μεταφράζεται σε αξία κι επομένως ο τόπος όπου η ίδια η αξία παύει να είναι αφηρημένη έννοια και γίνεται σάρκα, κίνηση, πνοή.

Αυτό που ο Μαρξ είδε ως «εμπορεύσιμη ιδιότητα του ανθρώπου» είναι εδώ το όνομα μιας ρήξης, ο άνθρωπος δεν διαθέτει τη ζωή του, η ζωή του διατίθεται.

*

Μεταζωικότητα και Ενεργειακή Νέκρωση.

Η καπιταλιστική ιστορική συγκρότηση αποσπά τη ζωή από τον σκοπό της.

Στον οργανικό κόσμο, η ζωή ενώνει ενέργεια και σκοπό, η κίνηση ενός ζώου ή φυτού είναι κίνηση προς κάτι, προς το έργο της συνέχειας.

Η μισθωτή εργασία καταστρέφει αυτή την ενότητα, διότι το έργο της δεν ανήκει πια στο σώμα που το παράγει, αλλά σε έναν μηχανισμό εξωτερικό, χωρίς ψυχή και χωρίς ανάγκη.

Η εργασιακή δύναμη δεν είναι λοιπόν «ζωντανή ενέργεια», αλλά ενεργειακή νέκρωση, είναι η ζωή σε κατάσταση εξώθησης από τον εαυτό της.

Το σώμα του εργάτη δεν κινείται πια επειδή ζει, αλλά ζει επειδή πρέπει να κινείται ζει ως υπολειπόμενος ρυθμός μιας μηχανής που τον υπερβαίνει.

Η ζωή, μετρημένη σε ώρες, αποσπάται από την ουσία της και μετατρέπεται σε ενεργειακό υπόλειμμα, σε μετρήσιμη ποσότητα.

Η μεταζωικότητα της εργασιακής δύναμης είναι ακριβώς αυτό: η λειτουργία ενός ζωντανού όντος ως μηχανικού φορέα, το πέρασμα της βιολογίας στην τεχνική χωρίς παύση, χωρίς θάνατο, χωρίς ανάπαυση.

Η ζωή δεν σβήνει, εκτείνεται, όπως εκτείνεται το φως σε ένα ψυχρό δωμάτιο, χωρίς θερμότητα.

Η ενέργεια δεν είναι πια δύναμη, είναι τιμή.

Αυτό το γεγονός καθιστά τη ζωή όχι απλώς αλλοτριωμένη, αλλά αντιστραμμένη, ο ζωντανός είναι αυτός που αντέχει να μην είναι.

Κι αυτή η αντοχή είναι η ίδια η μορφή του θανάτου σε διαρκή λειτουργία.

*

Η Μορφή του Θανάτου.

Η εργασιακή δύναμη είναι η εικόνα του θανάτου εν λειτουργία.

Δεν πρόκειται για μεταφορά, πρόκειται για κυριολεξία.

Το σώμα, στην καπιταλιστική οικονομία, παραμένει σε κατάσταση διαρκούς αναστολής, δεν πεθαίνει, γιατί πρέπει να παράγει, αλλά ούτε ζει, γιατί η ζωή του ανήκει αλλού.

Αυτή η αναστολή είναι η αληθινή μορφή του θανάτου, όχι ως τέλος αλλά ως μηχανισμός.

Η νεκροζωντανή μορφή της εργασιακής δύναμης αποκαλύπτει ότι η κεφαλαιοκρατική ζωή δεν είναι «παραγωγική» αλλά ανασταλμένη.

Η παραγωγή υπάρχει ακριβώς επειδή ο θάνατος δεν ολοκληρώνεται, επειδή διατηρείται σε μορφή εντατικής αποσύνθεσης.

Η ζωή γίνεται διαθέσιμος θάνατος, χρόνος υπό όρους.

Ο εργάτης δεν ανήκει στον εαυτό του, όχι γιατί κάποιος του το απαγορεύει, αλλά γιατί η σχέση του με τον χρόνο του έχει ήδη υποκατασταθεί.

Η ζωή του είναι καθαρός μελλοντικός θάνατος, θάνατος που πληρώνεται, αναπαράγεται, συντηρείται για να μην καταρρεύσει η μηχανή.

Η εργασία είναι λοιπόν η τελετουργία της μη-αποσύνθεσης.

Η μορφή του θανάτου εν λειτουργία είναι το θεμέλιο της καπιταλιστικής οντολογίας.

Η ζωή δεν είναι πια υπόσχεση, αλλά προθεσμία.

Κι η εργασία δεν είναι δημιουργία, αλλά παράταση του επιτρεπτού χρόνου της φθοράς.

*

Η εργασιακή δύναμη δεν είναι ζωή, δεν είναι εργασία, είναι το όριο όπου η ζωή παύει να ανήκει στον εαυτό της.

Είναι η μορφή με την οποία ο άνθρωπος γίνεται μηχανισμός της αποκοπής του.

Το όριο αυτό δεν είναι εξωτερικό, είναι η ίδια η συνθήκη ύπαρξης του κοινωνικού σώματος.

Στην οντολογία του καπιταλισμού, η ζωή είναι το όνομα του θανάτου που παράγει.

Η εργατική δύναμη είναι η μεταιχμιακή εικόνα αυτού του παραδόξου, το πώς η ύπαρξη συνεχίζεται, όχι για να ζήσει, αλλά για να διατηρεί τη νεκρότητά της ενεργή.

 

***

 

Η Καπιταλιστική και Κρατική Οντολογία της Εργασιακής Δύναμης.

(Η Μορφή της Κυριαρχίας και η Απορρόφηση του Θανάτου).

2ο μέρος.

**

Η Κρατική Συμπύκνωση της Νεκρής Ενέργειας.

Αν η καπιταλιστική μορφή της εργασιακής δύναμης είναι η ζωή ως θάνατος εν λειτουργία, τότε το κράτος είναι το όργανο που εγγυάται τη διάρκεια αυτού του μηχανισμού.

Το κράτος δεν είναι, όπως νομίζουν οι οπαδοί του κοινωνικού συμβολαίου, «ο ρυθμιστής της ζωής», αλλά ο θεσμός της επιβίωσης.

Η κρατική εξουσία είναι η διοίκηση της ενεργειακής νεκρότητας, το σύστημα που καθιστά τον θάνατο διαχειρίσιμο και τον χρόνο της αποσύνθεσης προβλέψιμο.

Η «βιοπολιτική» μορφή του κράτους είναι, κατά βάθος, νεκροπολιτική οικονομία, το κράτος δεν φροντίζει τη ζωή, αλλά τη διάρκεια της μορφής της, δηλαδή τη διάρκεια της εργασιακής δύναμης ως μορφής θανάτου.

Αυτό σημαίνει πως το κράτος, από τη σκοπιά της καπιταλιστικής οντολογίας, δεν είναι παρά η δεύτερη φύση της ίδιας της εργασιακής δύναμης, μηχανισμός που σταθεροποιεί τη διακοπή μεταξύ ζωής και έργου, καθιστώντας την κοινωνικά επιτρεπτή, θεσμικά ανεκτή, και τεχνικά παραγωγική.

*

Το Δίκαιο ως Ακινητοποιημένος Θάνατος

Το δίκαιο, και ειδικά το εργατικό δίκαιο, δεν προστατεύει τη ζωή, αλλά κατοχυρώνει την ορθολογική λειτουργία του μη-ζωντανού.

Η «προστασία της εργασίας» είναι η θεσμική εξασφάλιση της διαρκούς αναστολής του θανάτου.

Ο μισθός, η σύμβαση, η ασφάλιση, όλα τα μορφώματα της νομικής ισορροπίας είναι μορφές του επιτρεπτού μαρασμού.

Η ζωή δεν επιτρέπεται να καταρρεύσει γιατί πρέπει να συνεχίσει να αποδίδει.

Η σταθερότητα του θανάτου είναι το αντικείμενο της νομικής κυριαρχίας.

Ο Μαρξ είδε το δίκαιο ως μορφή της αστικής ισότητας, εδώ μπορούμε να πούμε ότι είναι η ισότητα του θανάτου εν λειτουργία, η ισότητα όλων απέναντι στην υποχρέωση να συντηρούν τη νεκρή ενέργεια που τους κινεί.

*

Η Κυριαρχία ως Οργάνωση του Μηχανικού.

Η καπιταλιστική εξουσία δεν θεμελιώνεται στην επιβολή, αλλά στην οργάνωση του μηχανικού ρυθμού.

Δεν χρειάζεται πια μόνον αφέντες, γιατί ο αφέντης είναι ενσωματωμένος στην ίδια τη λειτουργία.

Η εξουσία είναι ρυθμός, πρότυπο, ροή, κανονικοποίηση της μηχανικής κίνησης.

Ο άνθρωπος δεν υπακούει, αλλά προσαρμόζεται, γιατί ο χρόνος του δεν του ανήκει.

Η κρατική οντολογία είναι η οντολογία του προσαρμοσμένου μηχανισμού: η μορφή όπου το πολιτικό μετατρέπεται σε ροή δεδομένων, και η ζωή σε διαδικασία εξισορρόπησης.

Η παραγωγή, έτσι, δεν είναι πια μόνο οικονομική διαδικασία, αλλά καθεστώς ύπαρξης.

Η παραγωγική μηχανή γίνεται μορφή του Είναι.

Και το Είναι, στον καπιταλισμό, δεν είναι τίποτε άλλο παρά η λειτουργία του μηχανικού χρόνου, ο χρόνος χωρίς σκοπό, ο χρόνος της επανάληψης, ο χρόνος της διατήρησης του μηδενός.

*

Το Κράτος ως Μεταφορέας της Νεκρής Μνήμης.

Κάθε κρατικός θεσμός είναι μια μορφή αποθήκευσης νεκρής μνήμης.

Η φορολογία, οι νόμοι, οι καταγραφές, οι στατιστικές, δεν είναι απλώς εργαλεία διοίκησης, αλλά μηχανές συντήρησης των ιχνών της αποκοπής.

Το κράτος είναι η αποθήκη των αποκομμένων χρόνων, το αρχείο των ζωών που δεν ανήκουν πια στον εαυτό τους.

Η κρατική γραφειοκρατία, λοιπόν, δεν είναι διοικητική υπερδομή, είναι το νεκροταφείο των δυνατοτήτων.

Εκεί όπου η δυνατότητα (δύναμις) καταχωρείται ως ήδη απορροφημένη από την ενέργεια (ἐνέργεια), δηλαδή από την αναγκαιότητα της απόδοσης.

*

Η Πολιτική Μορφή της Αποκοπής.

Στον καπιταλισμό, η πολιτική δεν είναι ποτέ ρήξη, είναι πάντα τεχνική της διάρκειας.

Η επανάσταση απορροφάται όχι επειδή προδίδεται, αλλά επειδή το ίδιο το υπόστρωμά της, η εργατική δύναμη είναι μορφή θανάτου, όχι μορφή ζωής.

Η πολιτική της ζωής έχει ήδη ενσωματωθεί στην πολιτική της αποκοπής.

Η δημοκρατία, ως μορφή συμμετοχής, είναι το τελετουργικό της αποδοχής του ενεργού θανάτου.

Η ψήφος, το δικαίωμα, η αντιπροσώπευση, δεν είναι τρόποι ελευθερίας, αλλά τρόποι με τους οποίους ο θάνατος μιλά τη γλώσσα της ζωής.

Η πραγματική εργατική πολιτική θα αρχίσει μόνο όταν η ζωή πάψει να είναι δύναμη, δηλαδή όταν η εργατική δύναμη πάψει να υπάρχει ως κατηγορία.

Η κατάργηση της εργατικής δύναμης - όχι η «απελευθέρωσή» της- είναι η μόνη δυνατότητα κατάργησης του κράτους.

Το κράτος δεν πέφτει μόνον με εξέγερση, εξαφανίζεται όταν η μορφή του θανάτου που το θεμελιώνει πάψει να αναπαράγεται.

*

Η Μεταπολιτική του Ζωντανού.

Αν η καπιταλιστική και κρατική οντολογία βασίζεται στη διαρκή λειτουργία της νεκρότητας, τότε η μεταπολιτική μορφή της ελευθερίας δεν μπορεί να είναι «ζωή» με την κλασική έννοια.

Η ζωή πρέπει να επανανοηθεί ως ενότητα δυνατότητας και ενέργειας, ως πράξη χωρίς διάμεσο, χωρίς αντιπροσώπευση, χωρίς αναστολή.

Η ζωή που θα διαδεχθεί την εργατική δύναμη δεν θα είναι «παραγωγική», θα είναι ενεργητικά ζωντανή,

ζωή που δεν χρειάζεται έργο, γιατί είναι ήδη το ίδιο το έργο του εαυτού της.

Αυτή η μορφή είναι το αντίθετο της κρατικής και καπιταλιστικής, δεν θα είναι διαχείριση του χρόνου, αλλά συμπύκνωση του νοήματος του χρόνου, δεν θα είναι αποθήκευση της δύναμης, αλλά διάλυση της δύναμης μέσα στην πράξη.

Ο κομμουνισμός, έτσι, δεν είναι λατρεία του θανάτου, αλλά η αναγνώριση ότι μόνο μέσα από τον θάνατο τής εργασιακής δύναμης και τής μισθωτής εργασίας μπορεί να υπάρξει η πρώτη αληθινή πράξη του ζωντανού.

*

Αν το πρώτο μέρος τού δοκιμίου μας αποκάλυψε το είναι της εργασιακής δύναμης ως μορφή θανάτου, το δεύτερο δείχνει την κρατική και καπιταλιστική διάταξη ως μηχανισμό συντήρησης αυτού του θανάτου.

Η απελευθέρωση για μας, επομένως, δεν είναι ζήτημα δικαιωμάτων ή ανακατανομής, αλλά κοινωνικής και πολιτικής οντολογικής επαναστατικής μετάβασης προς την αταξική κοινωνία μέσω τής καταστροφής τού συστήματος τής μισθωτής εργασίας.

 

***

 

Η Καπιταλιστική και Κρατική Οντολογία της Εργασιακής Δύναμης

(Η Ιεροποίηση της Οικονομικής Αναπαραγωγής και η Φαινομενική Ζωή)

3ο μέρος.

**

Ο Κλάδος της Οικονομικής Αναπαραγωγής ως Παγκόσμιο Παραγωγικό Σύστημα.

Η αναπαραγωγή της εργασιακής δύναμης δεν είναι πια παραπλήρωμα της παραγωγής, ούτε “οικιακή σφαίρα” ή “ιδιωτικό υπόστρωμα” της οικονομίας.

Έχει μετατραπεί σε αυτόνομο παγκόσμιο παραγωγικό κλάδο, με ίδιους ρυθμούς επένδυσης, εξειδίκευσης και κερδοφορίας.

Από τη διατροφή ως την κατοίκηση, από την ένδυση ως τον τουρισμό, από τα μέσα ψυχαγωγίας ως την ψυχοθεραπεία και τη βιομηχανία ευεξίας, ένα ολόκληρο κεφαλαιακό σύστημα εργάζεται όχι για να παράγει αγαθά, αλλά για να αναπαράγει την ίδια τη δυνατότητα της εργασίας - να συντηρεί την εργατική δύναμη ως μορφή ζωής που μπορεί να συνεχίσει να εξαντλείται.

Αυτό το τεράστιο υποσύστημα αποτελεί την οργανωμένη φαινομενικότητα της ζωής, το σημείο όπου η ψευδαίσθηση της πληρότητας αντικαθιστά την εμπειρία της ύπαρξης.

Οι “καλές συνθέσεις” του είναι ψευδο-οργανικές, προϊόντα ελεγχόμενης φθοράς.

Η βιομηχανία της διατροφής, για παράδειγμα, δεν “τρέφει”· ρυθμίζει τη φθορά, υπολογίζει θερμίδες, προδιαγράφει διάρκεια και απόδοση.

Το ίδιο και η ένδυση, δεν προστατεύει το σώμα, το επιδεικνύει ως “διαθέσιμο” στο βλέμμα της αγοράς.

Η κατοίκηση δεν είναι πια στέγη αλλά μηχανή επαναφόρτισης της ικανότητας, ενώ η ψυχαγωγία δεν είναι ανάπαυση αλλά επαναληπτική εκγύμναση της κατανάλωσης.

Όλες αυτές οι λειτουργίες συγκλίνουν στη συντήρηση μιας ζωής που δεν ανήκει στον εαυτό της, μιας ζωής που λειτουργεί ως ψευδής ολότητα.

Το “πολιτισμικό εμπόρευμα” - από τη διαφήμιση και το design έως τον κινηματογράφο, το τραγούδι, την αισθητική του σώματος - δεν είναι παρά η ιδεολογική επένδυση αυτής της ψευδούς ολότητας, η γλώσσα μέσα από την οποία η αποκοπή παρουσιάζεται ως φυσικότητα.

Ο κλάδος της αναπαραγωγής τής εργασιακής δύναμης είναι έτσι το μεγαλύτερο υποσύστημα του παγκόσμιου κεφαλαίου, ένα σύστημα παραγωγής ψευδαίσθησης ζωής.

Ό,τι παλιά ήταν περιθώριο της εργασίας (ο χρόνος ξεκούρασης, η οικιακή οικονομία, η πολιτιστική έκφραση) έχει γίνει κύρια παραγωγική δύναμη, όχι γιατί παράγει αξία καθαυτή, αλλά γιατί παράγει μορφές επιβίωσης.

Πίσω από τις “καλές συνθέσεις”, τη σωστή διατροφή, την άνετη κατοικία, την ηθική κατανάλωση, κρύβεται μια κακή σύνθεση του κόσμου, ένας μηχανισμός όπου η ζωή εξομοιώνεται με τη δυνατότητα να συνεχίζει να αγοράζει χρόνο.

Η φαινομενική ζωή, που προβάλλεται ως “ολιστική”, “πράσινη”, “ανθεκτική”, είναι στην ουσία η παγκόσμια αισθητική της νεκρής ενέργειας.

Ολόκληρος ο κλάδος της αναπαραγωγής λειτουργεί ως μηχανή που παράγει εικόνες ζωής, ενώ οργανώνει την καθολική παγίωση της αποκοπής.

Στο σημείο αυτό, η οικονομία, η αισθητική και η βιοπολιτική ταυτίζονται.

Το φαγητό, η κατοικία, η ένδυση, η ψυχαγωγία - όλα μετατρέπονται σε εκδοχές ενός ίδιου προϊόντος, της ψευδαίσθησης ότι ζούμε.

Η αναπαραγωγή, αντί να αντισταθεί στην παραγωγή, έχει γίνει η πιο καθαρή μορφή της, το σύστημα της επιβίωσης που ντύνεται με τα χρώματα της ζωής.

*

Η «Καλή Αναπαραγωγή» τής Εργασιακής Δύναμης και τής Ζωής ως Νέα Θρησκεία.

Όσο το κεφάλαιο χάνει τη δύναμή του να υπόσχεται πρόοδο, τόσο ιεροποιεί τη διατήρηση.

Η ζωή δεν παρουσιάζεται πια ως πάλη, αλλά ως φροντίδα του εαυτού, η επανάσταση μεταφράζεται σε “κοινότητα”, η άρνηση σε “θεραπεία”.

Οι μετα-φεμινιστικές και μετα-εργασιακές θεωρίες, από τη Federici έως τη Weeks, οικοδομούν γύρω από την αναπαραγωγή ένα νέο θεολογικό πλαίσιο, εκεί όπου παλιά λατρευόταν η παραγωγή, τώρα λατρεύεται η “ζωή που συνεχίζεται”.

Όμως αυτή η ζωή δεν είναι αρχή, είναι διοικητικό κατάλοιπο.

Η φροντίδα δεν είναι αντι-παραγωγή, είναι η ήπια μορφή της παραγωγικότητας, η διαχείριση της φθοράς με συναισθηματικούς όρους.

Η αναπαραγωγή γίνεται η νέα θρησκεία του κεφαλαίου, λατρεύει την επιβίωση, όχι τη ζωή.

Η “καλή αναπαραγωγή” υπόσχεται αντίσταση, αλλά προσφέρει απλώς διαρκή λειτουργία.

Εκεί όπου το κεφάλαιο είχε ανάγκη μόνον την πειθαρχία, τώρα χρειάζεται και την επιμέλεια.

Η “φροντίδα” αντικαθιστά την εξουσία, και η “συμμετοχή” την υπακοή.

Το αποτέλεσμα είναι μια παγκόσμια ενοποίηση της νεκρής ενέργειας υπό το σημείο της συμπόνιας, η καλοσύνη γίνεται κοινωνική οργάνωση, ο χρόνος της αποκατάστασης γίνεται χρόνος παραγωγής,

κι ο θάνατος μαθαίνει να χαμογελά.

*

Από τη Μητρότητα στη Διαθεσιμότητα.

Η αναπαραγωγή ήταν πάντοτε το μεταίχμιο μεταξύ του βιολογικού και του κοινωνικού.

Στον καπιταλισμό, γίνεται ο τόπος όπου η φθορά οργανώνεται.

Από τη μητρότητα έως την περίθαλψη, από το σχολείο έως το γραφείο, ολόκληρη η κοινωνία μετατρέπεται σε κύκλωμα διατήρησης της διαθεσιμότητας.

Η ζωή δεν αναπαράγεται πια ως οργανική συνέχεια, αλλά ως διοικητική επανεκκίνηση.

Η “ξεκούραση” είναι προγραμματισμένο downtime, η “άδεια” είναι μετρημένη αναστολή παραγωγικότητας.

Η φροντίδα των σωμάτων, των παιδιών, των γερόντων, των ασθενών, είναι ανακύκλωση της φθοράς, όχι υπέρβασή της.

Η ζωή “συντηρείται” για να μπορεί να επανεισάγεται στο σύστημα των όρων.

Η αναπαραγωγή είναι η αθέατη πλευρά του ίδιου μηχανισμού που τυπικά λέγεται εργασία.

Η φαινομενικά “άτυπη” εργασία της φροντίδας -όπως την προβάλλει η νέα ανθρωπιστική Αριστερά- είναι στην πραγματικότητα το καθαρότερο σημείο της πειθαρχίας: εκεί όπου η υπακοή γίνεται συναισθηματική, και η αναγκαιότητα ηθική.

Η φροντίδα οργανώνει τη φθορά ώστε να μη φαίνεται, μετατρέπει την εξάρτηση σε “σχέση”, την υποχρέωση σε “ευαισθησία”.

Έτσι ο μηχανισμός επιβιώνει μέσα στη μορφή του ανθρώπινου.

*

Η Αυτονόμηση της Αναπαραγωγής.

Το θεωρητικό πρόγραμμα της “αυτονόμησης της αναπαραγωγής” προβάλλει ως λύση την ίδια του την παγίδα.

Η αναπαραγωγή δεν μπορεί να γίνει αυτόνομη, γιατί είναι ο τρόπος με τον οποίο ο μηχανισμός αυτονομείται.

Η αυτονόμηση της φροντίδας, των “κοινών”, της “κοινότητας αναπαραγωγής” δεν αποσπάται από το κεφάλαιο, το εξυψώνει σε θεολογικό πλαίσιο επιβίωσης.

Η ζωή μετατρέπεται σε δυνητικότητα, η δυνητικότητα σε δυνατότητα επανένταξης, κι έτσι η ίδια η “αντίσταση” παράγει αξία, ενέργεια, νόημα.

Ο άνθρωπος δεν προσφέρει εργασία, προσφέρει συμμετοχή, μια νέα, ήπια μορφή υποχρέωσης.

Η “συμμετοχική φροντίδα” είναι η κρατική αναπαράσταση της κοινότητας, η συλλογική μορφή της νεκρής ενέργειας που αυτοαναπαράγεται με μουσική υπόκρουση.

Η αυτονόμηση της αναπαραγωγής είναι λοιπόν το τελευταίο στάδιο της απορρόφησης του θανάτου, όταν η ζωή πιστεύει ότι θεραπεύει τον εαυτό της, ενώ στην πραγματικότητα συντηρεί το επιτρεπτό της τέλος.

Αυτός είναι ο πραγματικός μηχανισμός του νεοφιλελεύθερου ανθρωπισμού. 

Η κοινωνία θεραπεύει τη φθορά μόνο για να τη διατηρεί λειτουργική.

**

Η Φαινομενική Ζωή.

Όταν η αναπαραγωγή καθίσταται αυτοτελής, τότε ολόκληρη η ζωή μεταμορφώνεται σε σκηνή φαινομενικότητας.

Η εργασία συνεχίζεται χωρίς εργασία, η φθορά χωρίς πόνο, η εξάρτηση χωρίς καταναγκασμό.

Η κοινωνία των φροντίδων είναι το τελευταίο στάδιο του κοινωνικού μηχανισμού, ο θάνατος μεταμφιεσμένος σε κοινότητα, η αποκοπή βαμμένη στα χρώματα της εγγύτητας.

Η “ευημερία” είναι η σταθεροποίηση της φθοράς, το δικαίωμα στη ζωή είναι το δικαίωμα στην προθεσμία.

Η φαινομενική ζωή είναι το όνομα της παγκόσμιας ενοποίησης του κεφαλαίου, κανείς δεν ζει, αλλά όλοι διατηρούνται.

Η αναπαραγωγή, στην πλήρη της κυριαρχία, παράγει την ψευδαίσθηση του ζωντανού.

Η φθορά γίνεται πολιτισμός, η επιβίωση ηθική, η απώλεια συναισθηματική αξία.

Ό,τι κάποτε ήταν ο καθεδρικός της εργασίας, είναι τώρα το άσυλο της ζωής.

Το κεφάλαιο δεν χρειάζεται πλέον εργάτες, χρειάζεται ανθεκτικούς.

*

Προς μια Κριτική της Ιερότητας τού Κλάδου Αναπαραγωγής τής εργασιακής Δύναμης.

Η αντίσταση δεν μπορεί να βρεθεί μέσα στην αναπαραγωγή, όπως δεν μπορεί να βρεθεί η ελευθερία μέσα στη διοίκηση.

Η “καλή ζωή” είναι ακόμη μορφή διαχείρισης, και η “αξιοπρέπεια” ακόμη μορφή ένταξης.

Η απελευθέρωση δεν είναι η εξύψωση της ζωής, αλλά η κατάργηση του συστήματος που καθιστά τη ζωή εμπόρευμα και υποχρέωση.

Η αληθινή ζωή δεν θα είναι θετική, ούτε ευτυχής.

Θα είναι η παύση της αναγκαιότητας της φροντίδας, η στιγμή όπου το σώμα δεν θα αποδεικνύει τίποτα, όπου η ύπαρξη δεν θα χρειάζεται να νομιμοποιείται ως “παραγωγική”, ΄΄ανθεκτική”, ή “αναπαραγωγική”.

Θα είναι ενότητα δυνατότητας και πράξης, χωρίς διάμεσο, χωρίς μεσολάβηση, χωρίς έργο.

Ο κομμουνισμός δεν είναι η αποθέωση της ζωής, είναι η έξοδος από τη διοίκηση του ζωντανού.

Η κατάργηση της εργασιακής δύναμης και της αναπαραγωγικής ιερότητας είναι η πρώτη πράξη του ζωντανού, η μόνη πράξη που δεν χρειάζεται να επαναλαμβάνεται, γιατί δεν θα έχει πια τίποτα να συντηρεί.

**

 

Ιωάννης Τζανάκος