Προοίμιο.
Δεν αντιμετωπίζουμε την «εργασιακή δύναμη» ως ζωή που περιμένει να απελευθερωθεί.
Είναι διοικητικοποιημένη δυνατότητα, μορφή ζωής ήδη μολυσμένη από θάνατο, αιώρηση ανάμεσα στο έμβιο και το άβιο.
Η εμπειρία από χώρους απόφασης (επιτροπές αναπηρίας, προσωπικού, έλεγχοι ικανότητας) δείχνει ότι η «ζωτικότητα» λειτουργεί ως μηχανική φθορά υπό όρους πρόσβασης.
Η παρούσα διατύπωση ενοποιεί αυτή τη θέση με μια τυπική ανάλυση των μορφών κυριαρχίας.
*
Ορισμοί.
Ορισμός 1 (Συστημική Υπόσταση).
Το κεφάλαιο συγκροτείται ως ολότητα με ελάχιστο, δυαδικό πυρήνα (αξία/χρήμα, εργασία/κεφάλαιο, χρόνος/μέτρηση) και στοιβάδες οργανικών καθορισμών (πρωτόκολλα, δείκτες, δίκαιο, διοίκηση).
Οι μη-πυρηνικοί καθορισμοί δεν είναι εποικοδόμημα, είναι τρόποι δράσης του πυρήνα.
-
Ορισμός 2 (Μετα-αφαίρεση/Υπερ-αφαίρεση).
Η σύγχρονη καπιταλιστική μορφή συμπυκνώνει την κυριαρχία ως διαφάνεια διαδικασιών (λογιστική, δεικτοποίηση, πιστοποίηση), η μορφή εμφανίζει ως περιεχόμενο τον έλεγχο επί των όρων.
-
Ορισμός 3 (Εργασιακή Δύναμη).
Διοικητική δυνατότητα πώλησης χρόνου και ικανότητας, διπλά αφηρημένη:
(a) αποσπασμένη από το σώμα για να ανταλλαχθεί,
(b) αποσπασμένη από το σκοπό του έργου για να υπηρετήσει αξία.
Είναι μεταιχμιακή μορφή, ούτε ζωή ούτε πράγμα.
-
Ορισμός 4 (Γενικός/Ειδικός Κανόνας).
Γενικός κανόνας όλων των ταξικών κοινωνιών: κατοχή/κυριαρχία επί των όρων εργασίας (υποκειμενικών & αντικειμενικών).
Ειδικός καπιταλιστικός κανόνας: γενικευμένη μεσολάβηση χρήματος/εμπορεύματος που καθιστά την κυριαρχία επί των όρων άμεση κοινωνική λειτουργία.
-
Ορισμός 5 (Δομικό Παλίμψηστο).
Η σύγχρονη κυριαρχία δεν καταργεί παλαιές μορφές (πατριαρχία, φυλετικοποίηση, στρατιωτική πειθαρχία), τις επαναεγγράφει ως βοηθητικές ρυθμίσεις του πυρήνα.
*
Λήμματα.
Λήμμα 1 (Εσωτερική Βία).
Η ιστορική μετατόπιση από εξωτερική δέσμευση προσώπων (δουλεία/δουλοπαροικία) σε στέρηση πρόσβασης στους όρους (ιδιοκτησία, τεχνικές, γνώση) εγκαθιδρύει βία «χειρουργική», ήτοι ποσοστικοποιήσεις, πιστοποιήσεις, αποκλεισμούς.
-
Λήμμα 2 (Χρονικότητα της Αξίας).
Ο νόμος της αξίας λειτουργεί ως ιστορική εξίσωση σωμάτων μέσω φθοράς χρόνου.
Η αναπαραγωγή της εργασιακής δύναμης είναι κύκλος αποκατάστασης δυνατότητας φθοράς.
-
Λήμμα 3 (Αλγοριθμική Μεταγλώσσα).
Η πρόταση αντικαθίσταται από κύκλους εκτέλεσης.
Η γλώσσα της εξουσίας παύει να σημαίνει, ρυθμίζει συνθήκες.
Το «σφάλμα/αναβολή/σιωπή» συγκροτούν τον ελάχιστο χώρο αντίστασης (αποτυχία της εκτέλεσης).
*
Θέσεις.
Θέση 1 (Κατά της βιοπολιτικής αισιοδοξίας).
Εκεί όπου ο βιταλισμός (αυτόνομη παράδοση) αναγνωρίζει «ζωτική παραγωγικότητα», πρόκειται για την αφαιρετική μηχανή που παράγει τη «ζωή» ως μετρήσιμη ικανότητα.
Δεν υπάρχει υποκείμενο-ζωή «πίσω» από την κυριαρχία, υπάρχει νεκρή ζωή ως διοικητικό προϊόν.
-
Θέση 2 (Κριτική της αυτοδιαχείρισης).
Η μεταβίβαση διεύθυνσης «στους παραγωγούς» (συμβουλιακή παράδοση) συνήθως εγκλωβίζεται στον ίδιο κανόνα μέτρησης σε μικρότερη κλίμακα.
Η αυτοδιαχείριση χωρίς άρση του δικαιώματος επί των όρων απλώς αλλάζει χειριστή.
-
Θέση 3 (Αντιστρατηγική στάση).
Ο εντοπικισμός/σεπαρατισμός αναπαράγει το καθεστώς πρόσβασης/αποκλεισμού αν δεν σπάει τη μετρησιμότητα.
Η ρήξη δεν εδρεύει στον «σωστό τόπο», αλλά στην εκρίζωση της μορφής που κάνει τον τόπο όρο.
-
Θέση 4 (Παραγωγή=Αναπαραγωγή μέτρησης).
Στον ύστερο καπιταλισμό, το μεγαλύτερο μέρος της «παραγωγής» είναι αναπαραγωγή όρων μέτρησης.
Η υπεραξία εμφανίζεται ως μη-επιστρεφόμενος χρόνος εντός και πέραν του εργάσιμου (επικοινωνία, διαθεσιμότητα, φροντίδα).
-
Θέση 5 (Το κράτος ως μηχανή χρονικότητας).
Ο νόμος παγώνει ρυθμούς, το κράτος διαχειρίζεται την αναβολή θανάτου για τη διαιώνιση της φθοράς-ως-λειτουργίας.
Το έθνος προικίζει τον απογυμνωμένο εργάτη με φαντασιακή ιδιοκτησία.
*
Προτάσεις - Θεωρήματα (σκαριφήματα).
Πρόταση 1 (Αρνητική οντολογία της εργασιακής δύναμης).
Η εργασιακή δύναμη είναι μορφή θανάτου (διοικητική επιβίωση), όχι «ζωή προς απελευθέρωση».
Σκαρίφημα απόδειξης: διπλή αφαίρεση (Ορισμ. 3) + εσωτερική βία (Λήμ. 1) > η «ικανότητα» ορίζεται ως πρόσβαση και όχι ως ζωή.
Θεώρημα 1 (Ακυβερνησία της ενότητας).
Η «νέα ενότητα» δεν είναι θεσμός ή πρόγραμμα, είναι άρση της διάκρισης όρων/ζωής ως προϋπόθεσης ύπαρξης.
Σκαρίφημα: αν ο ειδικός κανόνας (Ορισμ. 4) είναι η άμεση λειτουργία κατοχής όρων, τότε η υπέρβασή του δεν είναι μεταβίβαση κατοχής αλλά κατάργηση της κατοχής ως κοινωνικής μορφής.
-
Θεώρημα 2 (Κατάργηση εργασίας ≠ τεχνική).
Η «κατάργηση της (μισθωτής) εργασίας» δεν επιτυγχάνεται με βελτιστοποίηση/αυτοματισμό αλλά με μετατόπιση τρόπου ύπαρξης, όπου θα παύει το δικαίωμα ορισμού όρων ζωής ως προϋπόθεση πρόσβασης.
Σκαρίφημα: αλλιώς η υπερ-αφαίρεση ανακτά κάθε τεχνική αλλαγή ως νέα μέτρηση (Ορισμ. 2).
*
Κριτικά Υπομνήματα.
Μαρξ: Συγγένεια ως προς τη θεμελιώδη κατηγορία «εργασιακή δύναμη».
Διαφορά: δεν είναι «ζωτική πηγή» αλλά αποτέλεσμα σχάσης, το κεφάλαιο δεν παρασιτεί σε ακέραιη ζωή, παράγει (ημι-)νεκρή ζωή.
-
Adorno: Διασώζεται η μη-ταυτότητα/τραύμα, όμως το «υποκείμενο-φορέας άρνησης» έχει ήδη νεκροποιηθεί στη διοίκηση.
-
Foucault: Η «βιοπολιτική» λειτουργεί ως θανατοζωή, η παραγωγή «ζωής» ως διαχειρίσιμου θανάτου.
-
Negri/Hardt: Το «πλήθος» εμφανίζεται ως πολλαπλασιασμός αποκοπών, δεν ανιχνεύεται βιοθετικότητα εκτός μέτρησης.
-
Bordiga, Pannekoek, Gorter, Rühle, Damen, Mattick:
Καίρια διάκριση κόμματος/τάξης, απόρριψη κρατισμού. Συμπλήρωση εδώ, ότι, χωρίς κατάργηση μορφής-μέτρησης, και το συμβούλιο δύναται να αναπαράγει τον κανόνα.
-
Dauvé, Théorie Communiste, Endnotes: Συντονισμός στην κριτική της πολιτικής μορφής, προέκταση: η «κομμουνιστικοποίηση» οφείλει να απομετρήσει τα ίδια τα μέσα ζωής.
*
Κατευθύνσεις Πράξης (χωρίς σωτηριολογία).
Απομετρητικές πρακτικές ως άρνηση δεικτοποίησης χρόνου/ικανότητας, θεσμοθέτηση «κενών» (μη λογιστικοποιήσιμων) στη φροντίδα/κατοίκηση.
-
Αντι-χωροταξία των όρων ως διάλυση των μηχανισμών πρόσβασης/αποκλεισμού (ιδιοκτησία-ως-πρόσβαση, πιστοποιήσεις, κόμβοι παροχής).
-
Αλγοριθμική παύση ως δικαίωμα στο σφάλμα, στη μη-εκτέλεση, στην καθυστέρηση, ως θεσμικός πυρήνας.
-
Απο-εργασιοποίηση της φροντίδας, ως κίνηση από υπηρεσία-μετρήσιμη σε κοινό ρυθμό εκτός επιδόσεων.
-
Κατάργηση μισθού/σύμβασης, όχι ως ηθικό αίτημα, αλλά ως κατάλυση της μετρησιμότητας της ύπαρξης.
*
Συνοπτική Διατύπωση.
Εργασιακή δύναμη ως μορφή θανάτου (διοικητικό απόθεμα φθοράς).
Η Ζωή στον καπιταλισμό ως προϊόν αποκοπής, θνησιγενής μηχανισμός επιβίωσης.
Η Παραγωγή ως αναπαραγωγή της μέτρησης/φθοράς.
Υποκείμενο ως νεκρική λειτουργία της αποκοπής.
Η (πραγματική) Αντίσταση ως ρήξη/αναστολή της μετρησιμότητας, όχι «επιβεβαίωση ζωής».
Ολότητα σήμερα ως η νεκρή ενότητα της αποκοπής, το ρήγμα ορίζεται από την απομετρητική πράξη.
*
Στους χώρους όπου η ζωή σταθμίζεται (φάκελος, ποσοστό, υπογραφή) η «ζωτικότητα» είναι διαχείριση φθοράς.
Αν κάτι προτείνεται εδώ, είναι η μετατόπιση, να δούμε την εργασιακή δύναμη όχι ως ζωή προς απελευθέρωση, αλλά ως νεκρή μορφή που πρέπει να πάψει να οργανώνει την ύπαρξη. Τότε ίσως να μιλήσουμε ξανά για ενότητα, όχι ως σωτηρία της «ζωής», αλλά ως άρση της καπιταλιστικής-κρατικής σχάσης που μας κρατά σε ψυχρή, λειτουργική επιβίωση.
*
ΘΕΡΜΟ ΕΝΔΙΑΜΕΣΟ.
(διακήρυξη από τον πάτο της κόλασης και τη μέση της ερήμου).
Δεν ζητάμε σωτηρία, ζητάμε διάρκεια.
Το αίμα που κύλησε για να γραφτούν τύποι, να ορθωθούν δομές, να παγώσει η φωνή σε κανόνα, να μην γίνει πια μελάνι.
Να γίνει θερμότητα επιστροφής.
Από τα συνεργεία της φθοράς και τις επιτροπές των ποσοστών, από τις πλατφόρμες όπου το σώμα λογίζεται ως ικανότητα και η ανάσα ως δείκτης, αρθρώνουμε το μόνο ρήμα που δεν μετριέται, παύω.
Η εργασιακή δύναμη δεν είναι ζωή δεμένη που περιμένει λύσιμο. Είναι το κρύο περίγραμμα μιας σχάσης.
Κι επειδή είναι κρύο, το σπάζουμε με θερμότητα.
Στη θέση της «παραγωγικότητας» αντιτάσσουμε τον κοινό ρυθμό, στη θέση της «απόδοσης» τη χασμωδία του πλήθους που δεν θέλει πια να εκτελεί.
Η μηχανή ζητά κύκλο εκτέλεσης, εμείς της δίνουμε σφάλμα, καθυστέρηση, σιωπή.
Η κυριαρχία απαιτεί μετρικό χρόνο, εμείς της προβάλλουμε ανάσα.
Δεν χρειαζόμαστε νέους θεούς, ούτε νέες σημαίες.
Η έρημος μάς αρκεί ως επιφάνεια, εκεί όπου η μορφή δεν κρατά, η φαντασματικότητα καταρρέει, κι ο άνεμος επιστρέφει τη γλώσσα στην ύλη της.
Η κόλαση δεν είναι μύθος, είναι το θερμικό καθεστώς του κόσμου όταν η ζωή γίνεται διοικητικό απόθεμα.
Μιλώ από τον πάτο της όχι ως μάρτυρας, αλλά ως τεχνίτης της παύσης, ανάμεσα σε σειρήνες και server, ανάμεσα σε φακέλους και υπογραφές, η μόνη μουσική που απομένει είναι ο κοινός παλμός.
Κάτω το σύστημα της μισθωτής εργασίας, όχι ως σύνθημα, αλλά ως φυσική συνέπεια.
Να τελειώσει η σύμβαση που διαλύει το σώμα σε ώρες και το μυαλό σε αποδόσεις.
Να καεί η λογιστική που αποκαλεί «φροντίδα» τη συντήρηση της φθοράς.
Να καταργηθεί ο νόμος που διαχειρίζεται τον θάνατο ως προθεσμία.
Να διαλυθούν τα σύνορα που κλίνουν τα σώματα όπως οι γραμματικές κλίνουν τις λέξεις.
Δεν θέλω να υποσχόμαστε μόνον ένα αύριο αλλά ρήγμα ήδη στο τώρα, ως ακλόνητη τάση αντίθεσης και εναντίωσης στο καπιταλιστικό και κρατικό παρόν.
Εκεί όπου η παραγωγή δεν θα είναι αναπαραγωγή μέτρησης.
Εκεί όπου η φροντίδα δεν θα είναι υπηρεσία, αλλά ρυθμός.
Εκεί όπου ο χρόνος δεν θα κατέχεται, αλλά θα διαχέεται.
Εκεί όπου το «εμείς» δεν θα είναι ιδιοκτησία καμίας γλώσσας, παρά μόνο συγχρονισμός αναπνοών.
Θερμότητα, όχι φλόγα που καταναλώνει.
Θερμότητα που εξισώνει, που λιώνει το ρολόι και επιστρέφει τη διάρκεια στο βάρος της.
Τέχνη που δεν «παράγει» έργα, αλλά ανοίγει χώρους αμετρίας.
Πολιτική που δεν αρχειοθετεί βούλες, αλλά εγκαθιστά κενά στην εκτέλεση.
Παραγωγή και δημιουργία που δεν λογαριάζει κέρδος, αλλά μετρά ελευθερία με μονάδες ανάσας, και γρήγορα σταματά να μετρά.
Αν κάτι αξίζει να διασωθεί, είναι το κομμουνιστικό της ύλης, η ισοθερμία των σωμάτων, ο ρυθμός χωρίς αφεντικό, η επιφάνεια όπου κανείς δεν ορίζει τους όρους πρόσβασης γιατί οι όροι παύουν να στέκονται απέναντι.
Το «πλήθος» που μας πούλησαν ως ζωτική θετικότητα το επιστρέφουμε ως αρνητικότητα ακρίβειας, σε πολλαπλές παύσεις που συναρμόζονται, όχι για να ιδρύσουν κράτος, αλλά για να καταργήσουν τη μετρησιμότητα.
Δεν θα πούμε «επιστρέφουμε στη ζωή».
Θα πούμε, σταματάμε να αφήνουμε τον θάνατο να οργανώνει τη ζωή.
Δεν θα πούμε «δουλειά για όλους».
Θα πούμε, κανενός η ύπαρξη δεν θα εξαρτάται από σύμβαση.
Δεν θα πούμε «νέος άνθρωπος».
Θα πούμε, άνθρωπος χωρίς αποδεικτικά ικανότητας.
Αν ψάχνεις έμβλημα, κράτα αυτό, ένα σπασμένο ρολόι που ακόμη θερμαίνεται.
Αν ψάχνεις οδηγία, αυτή, να σταματάμε μαζί, να ξαναρχίζουμε χωρίς μετρονόμο.
Αν ψάχνεις εχθρό, να ένας, η μορφή που μετρά την ύπαρξη.
Κι αν ψάχνεις αρχή, είναι αυτή η πρόταση που δεν τελειώνει, γιατί γίνεται ανάσα.
Κοινός χρόνος, εδώ. Τώρα.
Ιωάννης Τζανάκος
*
Ενδεικτικός οδηγός διαλόγου.
Karl Marx, Grundrisse.
Moishe Postone, Time, Labor, and Social Domination.
Anton Pannekoek, Workers’ Councils; Herman Gorter, Open Letter to Comrade Lenin.
Amadeo Bordiga, επιλεγμένα κείμενα για το κόμμα/πρόγραμμα.
Otto Rühle, The Revolution is not a Party Matter.
Onorato Damen, κείμενα του ιταλικού αριστερού κομμουνισμού / Paul Mattick, Marx and Keynes.
Gilles Dauvé, Eclipse and Re-Emergence…; Théorie Communiste / Endnotes.
Silvia Federici, Caliban and the Witch.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου