Η περιπέτεια μιας λέξης: «αναθεωρητισμός».
---
Στα νιάτα μας, στην Ελλάδα, αυτή η λέξη πρωτακούστηκε όταν την χρησιμοποιούσαν οι μαρξιστές-λενινιστές (συνήθως σταλινικοί τού ΚΚΕ) για να χαρακτηρίσουν τα μέλη τού ευρωκομμουνιστικού ΚΚΕ-Εσ.
Μετά από πολλά χρόνια άναψε σε όλο τον κόσμο (εμφανίστηκε στην κοινή θέα) μια υφέρπουσα συζήτηση για τις γενοκτονίες που διέπραξαν οι Ναζί, ειδικά για το ολοκαύτωμα, και για την ιστορική διαφορά και ομοιότητα μεταξύ ναζισμού και (σταλινικού) κομμουνισμού.
Υπήρξε μια σειρά κρυφο-χιτλερικών δυτικών ιστοριογράφων που από την μια σχετικοποιούσαν τις ναζιστικές γενοκτονίες και από την άλλη εξομοίωναν αυτές τις γενοκτονίες με τις σταλινικές μαζικές δολοφονίες και γενοκτονίες.
Έπρατταν θεωρητικά αυτή την εξομοίωση όχι από την πλευρά ενός προοδευτικού ή συντηρητικού φιλελευθερισμού (όπως άλλοι) αλλά εκκινώντας από μια ακροδεξιά οπτική γωνία.
Ονομάστηκαν (κι αυτοί) «αναθεωρητές», ως αναθεωρητές τής κοινής μεταπολεμικής ιστορικής αλήθειας που μέχρι τότε δομούνταν ως κοινή δια-ιδεολογική δυτική διαπίστωση ότι ο Ναζισμός υπήρξε μια ιδεολογία και μια πολιτική πρακτική που υπερέβη (προς τα κακά «άνω») κάθε όριο δολοφονικότητας, απανθρωπιάς και τερατωδίας.
Η στάση αυτών των αναθεωρητών κατακρίθηκε έντονα και με ισχυρά επιχειρήματα, και τέθηκαν στο περιθώριο τής σοβαρής ιστοριογραφίας.
Το μεγάλο σκάνδαλο ξέσπασε όταν ένας δεξιός Γερμανός ιστοριογράφος και στοχαστής, ο Νόλτε, έπραξε μιαν ανάλογη ιστορική εξομοίωση, μεταξύ Ναζισμού και Κομμουνισμού, χωρίς να ξεπέφτει μεν στα προπαγανδιστικά ατοπήματα των φιλο-χιτλερικών αναθεωρητών ιστοριογράφων αλλά πλησιάζοντάς τους με έναν τρόπο που απέδωσε στα θεμελιώδη επιχειρήματά τους μια «στερεότερη» θεμελίωση.
Το κεντρικό απαράδεκτο επιχείρημά του ήταν ότι ο Ναζισμός-Φασισμός ήταν μια ολοκληρωτιστική «απάντηση» στον προϋπάρχοντα ολοκληρωτισμό τού Κομμουνισμού.
Πρέπει να επισημάνουμε σε αυτό το σημείο ότι «παράλληλα» με όλες αυτές τις δεξιές-ακροδεξιές «ζυμώσεις» υπήρχε ένα ευρύ φάσμα αντι-σταλινικών αλλά ακόμα και αντι-κομμουνιστών αριστερών και φιλελεύθερων, οι οποίοι στάθμιζαν (και σταθμίζουν ακόμα) τούς «δύο ολοκληρωτισμούς» (Φασισμός/Ναζισμός-Κομμουνισμός) ως ουσιαστικά όμοιους, αλλά δεν ενοχοποιούν περισσότερο τον Κομμουνισμό, τείνοντας μάλλον στην «παραδοσιακή» μεταπολεμική άποψη ότι ο Φασισμός είναι (ήταν) χειρότερος.
Ωστόσο, το μεταπολεμικό ιστοριογραφικό δια-ιδεολογικό «κοινωνικό συμβόλαιο» απέκτησε τις πρώτες του ρωγμές.
Τι συνέβη επιπλέον που μεγάλωσε το ρήγμα στην μεταπολεμική ιστοριογραφία;
Είδαμε εν συντομία και δια παραδειγμάτων ότι οι πρώτοι που έσπασαν την δημοκρατική αντιφασιστική αφηγηματική σύμβαση στον δυτικό κόσμο ήταν καταρχάς ακροδεξιοί ιστοριογράφοι που κρύβονταν μέσα στο κύριο ρεύμα τής δυτικής μη-φασιστικής δεξιάς, «έπειτα» ήρθε (εμφανίστηκε) η πρόκληση τού Νόλτε.
Η αριστερά ως αντιφασιστική/αντιναζιστική ιδεολογική και πολιτική δύναμη (και δίπλα της ο αναρχισμός με τις δικές του εναλλακτικές αλλά συνεπώς αντιφασιστικές αφηγήσεις) αντεπιτέθηκε, όχι αποκαθιστώντας την κοινή δια-ιδεολογική αντιφασιστική μεταπολεμική αφήγηση, αλλά επιτιθέμενη ΚΑΙ στην «αναθεωρητική κρυφοχιτλερική ακροδεξιά» ΚΑΙ στην «αναθεωρητική δεξιά» τύπου Νόλτε, αλλά ΚΑΙ στον κεντρώο σοσιαλδημοκρατικό και φιλελεύθερο «χώρο» κατηγορώντας τον το τελευταίο ότι βρίσκεται σε ουσιαστική, ως καπιταλιστική, αντι-αριστερή σύμπραξη με την δεξιά ακροδεξιά κ.λπ
Η βρώμικη απαράδεκτη «αναθεωρητική» ιστοριογραφική και εντέλει αφηγηματική επίθεση τής δεξιάς στην αριστερά, απαντήθηκε από την αριστερά με μια σχεδόν εξίσου αλήτικη και λούμπεν αφήγηση, που ενοχοποιούσε συλλήβδην όλους τους αντι-ολοκληρωτιστές αριστερούς και φιλελεύθερους, κατατάσσοντάς τους στον ευρύ όρο τού (ιστοριογραφικού-αφηγηματικού) «αναθεωρητισμού».
Καμία ελπίδα, κανένα φως, ΤΙΠΟΤΑ δεν άλλαξε.
Ιωάννης Τζανάκος
---
The adventure of one word: "revisionism".
---
In our youth, in Greece, this word was first heard when it was used by Marxist-Leninists (usually Stalinists of the KKE) to characterize the members of the Euro-communist KKE-Es.
After many years a debate was ignited around the world about the genocides committed by the Nazis, especially the holocaust, and about the historical difference and similarity between Nazism and (Stalinist) Communism.
There has been a series of covert-Hitler Western historians who on the one hand relativized the Nazi genocides and on the other equated these genocides with Stalinist mass murders and genocides.
They theoretically did this simulation not from the side of a progressive or conservative liberalism (like others) but from a far-right perspective.
They were (also) called "revisionists", as revisionists of the common post-war historical truth that until then was structured as a common inter-ideological Western finding that Nazism was an ideology and a political practice that exceeded (to the worse "above") any limit of murder , inhumanity and monstrosity.
The attitude of these revisionists was strongly criticized and with strong arguments, and they were put on the sidelines of the serious historiography.
The big scandal broke out when a right-wing German historian and thinker, Nolte, made a similar historical analogy, between Nazism and Communism, without falling for the propagandistic naiveties of pro-Hitler revisionist historians.
He approached them in a way that gave their fundamental arguments a more "solid" footing.
His central objectionable argument was that Nazism-Fascism was a totalitarian "answer" to the pre-existing totalitarianism of Communism.
We must point out at this point that "parallel" to all these far-right "fermentations" there was a wide range of anti-Stalinist and even anti-communist leftists and liberals, who weighed (and still weigh) the "two totalitarianisms ” (Fascism/Nazism-Communism) as essentially similar, but they do not blame Communism more, leaning rather towards the “traditional” post-war view that Fascism is (was) worse.
However, the postwar historiographical inter-ideological "social contract" developed its first cracks.
What else happened that widened the rift in postwar historiography?
We saw briefly and by way of examples that the first to break the democratic anti-fascist narrative convention in the Western world were first far-right historiographers hiding within the mainstream of the Western non-fascist right, ''then'' came Nolte's challenge.
The left as an anti-fascist/anti-Nazi ideological and political force (and alongside it anarchism with its own alternative but therefore anti-fascist narratives) fought back, not by restoring the common inter-ideological anti-fascist post-war narrative, but by attacking BOTH the "revisionist Hitlerian far-right" AND the "revisionist right" of the Nolte type, but ALSO in the centrist social democratic and liberal "space", accusing them (liberalleftists-socialdemocrats ect) of being in an essential, as capitalist, anti-left partnership with the far-right, etc.
The dirty unacceptable "revisionist" historiographical and ultimately narrative attack of the right on the left, was answered by the left with an almost equally vagrant and lumpen narrative, which implicitly incriminated all anti-totalitarian leftists and liberals, classifying them in the broad term of (historiographic- narrative) "revisionism".
No hope, no light, NOTHING changed.
Ioannis Tzanakos
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου