Δογματισμός και ιστορική περιοδολόγηση..

 

Η θεωρητική πρακτική τής ιστορικής περιοδολόγησης τού καπιταλισμού, σε διαφορετικές φάσεις που σηματοδοτούν ριζικές δομικές διαφορές εντός τού γενικού-ειδικού καπιταλιστικού καθορισμού τού κοινωνικο-οικονομικού Είναι, ενώ γενικά είναι μια ορθή θεωρητική πρακτική που με την σειρά της ανανοηματοδότησε την αριστερή-εργατική πολιτική, είχε και έχει μια (κυρίαρχη) δογματική οντολογική «χρήση».

Πως την προσδιορίζω όμως αυτή την (δογματική οντολογική) «χρήση»;

Ας δούμε την σειρά των θεωρητικών νοηματοδοτήσεων τής καπιταλιστικής πραγματικότητας που εδραιώνουν αυτή την δογματική χρήση τής μαρξιστικής περιοδολόγησης τού καπιταλισμού, και την συγκροτούν ως λειτουργικό ιδεολογικό στοιχείο τού ευρύτερου δογματικού τρόπου ιδεολογικής νοηματοδότησης και ανάλυσης τής καπιταλιστικής πραγματικότητας:

Η δογματική ανάλυση χρησιμοποιεί απολυτοποιώντας το «καινοφανές» των φάσεων τού καπιταλισμού, με έναν συγκεκριμένο απολογητικό για τον «μαρξισμό» τρόπο, ο οποίος αποκρυσταλλώνεται άμεσα σε οντολογική γραφειοκρατική ιδεολογία.

Ας δούμε τον τρόπο με τον οποίο γίνεται αυτό, «βήμα-βήμα»:

Όταν αναδύεται ένα ξεχωριστό ειδικό στοιχείο τού καπιταλισμού αυτό παρουσιάζεται (από τον δογματισμό) ως ριζικά καινοφανές:

Ο ιμπεριαλισμός ως θεμελιακό «δομικό γνώρισμα» τού ίδιου τού καπιταλισμού που αναδύεται στην ώριμη φάση του ως ένα κυρίαρχο επικαθοριστικό «δομικό γνώρισμά» του, παρουσιάζεται από τον δογματισμό ως ένα νέο στοιχείο του, και με αυτό τον τρόπο γίνεται μεν προσαρμογή τής αρχικής (μαρξιστικής) θεωρίας στην πραγματικότητα, εφόσον τούτη με αυτή την «προσαρμογή» «αναγνωρίζει-γνωρίζει» ό,τι δεν «αναγνώριζε-γνώριζε» (ως (την) δομική σημασία αυτού τού «γνωρίσματος»), αλλά μιας και αυτή η «πραγματικότητα» παρουσιάζεται ως «νέα» συνεχίζει να θεωρείται η αρχική θεωρία «άτρωτη» στον πυρήνα της αν και δεν περιείχε αυτό το «δομικό γνώρισμα», εφόσον αυτό το «δομικό γνώρισμα» παρουσιάζεται ως (υποτίθεται) μη-υπάρχον κατά την εμφάνιση-δημιουργία τής αρχικής θεωρίας. 

Το μόνο που υποτίθεται ότι χρειάζεται, αυτή η θεωρούμενη ως άτρωτη στον πυρήνα της θεωρία, είναι μια προσαρμογή στα υποτιθέμενα νέα δεδομένα, παραμένοντας άτρωτη σε αυτόν τον εντέλει μεταφυσικό πυρήνα της.

Στην πραγματικότητα η ισχυρή «εμφάνιση» αυτής τής θεμελιακής δομικής πτυχής τής καπιταλιστικής πραγματικότητας στην γενική πραγματικότητά της, δεν σηματοδοτεί την «εμφάνιση» ενός «νέου» στοιχείου της αλλά την ανάδυσή του σε μια ισχυρότερη συστημική θέση «εντός» τού συστημικού οικοδομήματος τού καπιταλισμού, πράγμα που σημαίνει ταυτόχρονα ότι αυτό το στοιχείο υπήρχε πάντα ως θεμελιώδες γνώρισμα τής καπιταλιστικής πραγματικότητας, ως πάντα υπάρχουσα (σε αυτήν την καπιταλιστική πραγματικότητα) δομική πτυχή που απλά αναδύθηκε ως ισχυρότερη:

Το συνολικό Κεφάλαιο, ο καπιταλισμός είχε πάντα την ιμπεριαλιστική πλευρά του, ο καπιταλισμός ήταν πάντα ιμπεριαλιστικός, δεν υπήρξε ούτε πρόκειται να υπάρξει μη-ιμπεριαλιστικός καπιταλισμός, και ακόμα και οι μη-ιμπεριαλιστικές χώρες ή τα  μη-ιμπεριαλιστικά Κεφάλαια είναι ιμπεριαλιστικές/-α με την έννοια ότι εντάσσονται ως υπο-ιμπεριαλιστικές/-α σε μιαν ευρύτερη ιμπεριαλιστική-καπιταλιστική δομή (σαν εξαρτημένα ή ημι-εξαρτημένα, συμπληρωματικά, υπαγμένα, στοιχεία της κ.λπ).

Ο δογματισμός των δογματικών, όχι μόνον των μ-λ αλλά και διαφόρων «ανανεωτών» ή μετα-μαρξιστών, έγκειται στο γεγονός ότι σκοπεύοντας να αφήσουν άθικτο τον μερικώς λανθασμένο θεωρητικό πυρήνα τής ανάλυσης τού Μαρξ για το Κεφάλαιο, ως καθορισμού υπάρχοντος ανεξάρτητα από πολιτικούς, χωροκυριαρχικούς και άλλους καθορισμούς/αυτοκαθορισμούς του, εντέλει τον διατηρούν «προσαρμόζοντάς» τον (αυτό τον «θεωρητικό πυρήνα») επικαλούμενοι την αλλαγή τής πραγματικότητας, με την «εισβολή» ενός νέου δομικού στοιχείου:

Δεν είναι, για αυτούς, λανθασμένη και ιδεολογικά «ύποπτη», η απουσία των πολιτικών-γεωκυριαρχικών και άλλων καθορισμών από την μαρξική εικόνα, αλλά απορρέουσα από την αντιστοιχία της με μιαν άλλη «περίοδο» ή «εποχή» τού Κεφαλαίου.

Έτσι και αντανακλάται από αυτούς αυτή η πραγματικότητα και μένει άθικτος ο λανθασμένος θεωρητικός πυρήνας στον οποίο έλλειπε αυτό το «στοιχείο», άρα διατηρείται η «πίστη» σε έναν αρχικό αποκαλυψιακό-οντολογικό θεωρητικό πυρήνα.

Αυτή η μυστικοποιητική ιδεολογική πρακτική έχει σαν αποτέλεσμα να διατηρείται ένα ιδεολογικό οπλοστάσιο αντίστοιχο με το ιδεολογικό οπλοστάσιο τής εποχής όπου ο καπιταλισμός κρίνονταν κυρίως σχετικά ανεξάρτητα από τους ιμπεριαλιστικούς-αποικιοκρατικούς καθορισμούς του.

Και έτσι ενώ κρίνεται (από τους δογματικούς) ο ιμπεριαλιστικός καπιταλισμός τής ώριμης φάσης δεν κρίνονται τα βαθύτερα δομικά στοιχεία του όπως υφίστανται στο Κεφάλαιο εν γένει, άρα μπορούν να γίνουν οικειοποιήσιμα από την νέα γραφειοκρατία όσο αυτή «διατηρεί» στην ζωή τού κρατικού σοσιαλισμού αναλογίες ή ομοιότητες με τις δομές τού Κεφαλαίου: σοσιαλ-ιμπεριαλισμός, δικαιολόγηση τής εθνικής/εθνοτικής καταπίεσης κ.α.

Αυτή η απολυτοποίηση τής θεωρητικής πρακτικής τής περιοδολόγησης ως απολυτοποίηση τής «ριζικής-ανά-φάση-περιοδολόγησης» τού καπιταλισμού, δηλαδή η απολυτοποίηση τής διαφοράς ανάμεσα σε έναν υποτιθέμενο μη-ιμπεριαλιστικό και σε έναν υποτιθέμενα μεταγενέστερο ιμπεριαλιστικό (μονοπωλιακό) καπιταλισμό, έχει σήμερα και μιαν ενδιαφέρουσα νεογραφειοκρατική και νεο-σοσιαλιμπεριαλιστική αντιστροφή:

Οι νέοι σεκταριστές μιλάνε για μια «σημερινή» [στην εποχή μας] υπέρβαση και αυτής τής ιμπεριαλιστικής φάσης, με την «μετάβαση» τού καπιταλισμού σε ένα ομοιογενές ολοκληρωτικό καπιταλιστικό σύστημα: αυτό που λένε οι ναρίτες «ολοκληρωτικό καπιταλισμό».

Και να μην αναφέρεται αυτό το σοφιστικό έκτρωμα τού Ναρ και άλλων νεοσταλινικών-νεοτροτσκιστών, μπορεί κανείς αλά Μηλιός να αναφέρεται σε έναν τρόπον τινά «αμιγή» καπιταλισμό -πλέον ή και πάντα, ακόμα κι αν δεν χρησιμοποιούνται επί τούτου ειδικοί και πρόσθετοι κατηγοριακοί προσδιορισμοί για να παρουσιαστεί «καλύτερα» το ιδεολόγημα τού καθαρού καπιταλισμού.

Ψεύτες.

Για αυτό και μιλάνε για επιστροφή στον Μαρξ, πριν τον Λένιν, όχι μόνον γιατί τους έπιασε ο πόνος για την θεολογία τους (που τούς έπιασε), δηλαδή την επιστροφή στον «αγνό Πατέρα» πέραν των τάχα κρατικά/κρατικοκαπιταλιστικά «μολυσμένων επιγόνων», αλλά και γιατί έτσι μπορούν χωρίς τις λενινιστικές «ενοχλήσεις» να πάψουν να ασχολούνται με την εθνική κυριαρχία από την σκοπιά των αδύναμων/ανισχυρότερων εθνών/εθνών-κρατών και εθνοτήτων [δεν ταυτίζονται], άρα μπορούν να μετατραπούν σε σεκταριστές αντιεθνικιστές, έτοιμοι να παραδώσουν την χώρα και την εθνότητά τους ακόμα αν είναι αδύναμη και μικρή σε ισχύ στους εχθρούς της, ή (μπορούν να μετατραπούν) σε απενοχοποιημένους σοσιαλ-ιμπεριαλιστές αριστεριστές αν η χώρα τους είναι ισχυρή και αποκομίζουν (από αυτό το γεγονός) κι αυτοί τα υλικά και εξουσιαστικά (μέσα στο κίνημα) οφέλη τους.

Και προδότες, αλλά όχι για το προλεταριάτο [υπέρ τού προλεταριάτου], αλλά για τις ισχυρότερες χώρες ή εθνότητες [υπέρ των ισχυρών χωρών ή εθνοτήτων], αν είναι πολίτες/μέλη μιας ανίσχυρης χώρας ή εθνότητας, και Σοβινιστές αν είναι πολίτες/μέλη μιας ισχυρής (ιμπεριαλιστικής) χώρας ή εθνότητας -αλλά χωρίς ενοχές εφόσον κρύβονται πίσω από τον γενικό και αφηρημένο αντι-καπιταλισμό για να μην καταγγείλουν τον Σοβινισμό και τον ιμπεριαλισμό τής χώρας ή εθνότητάς τους, σαν κάτι δυτικο-ιμπεριαλιστικά σκουπίδια όπως οι Γερμανοί autonome. 

 

Ιωάννης Τζανάκος