Η αλλαγή της αλυσίδας. Ο κόσμος των πολλών βαρών..

Η αλλαγή της αλυσίδας και το σπάσιμο της.

Ο κόσμος των πολλών «βαρών» και ο Κομμουνισμός.

Αλληγορία για την «βαρύτητα».

*

Η παρόρμηση ενός εγκλωβισμένου ανθρώπου να φύγει μακριά από τα δεσμά του μπορεί να είναι το ίδιο το μέσο με το οποίο αποδέχεται τα δεσμά κάθε μορφής.

Απομακρυνόμενος μέσα στη φαντασία του από τη συγκεκριμένη αλυσίδα που σέρνει ήσυχα ή με θόρυβο, ανακαλύπτει έναν άλλο κόσμο που δεν έχει αλυσίδες, ακόμη κι αν έχει όλα τα στοιχεία μπροστά του ότι αυτός ο κόσμος έχει τη δική του σκλαβιά.

Όπως ο εσωτερικός μετανάστης φαντάζεται μια ελεύθερη πόλη και ο κάτοικος της Αθήνας φαντάζεται μια ελεύθερη ύπαιθρο, έτσι και ο άνθρωπος των ταξικών κοινωνιών επινοεί ελευθερίες για να αναπαραγάγει τη σκλαβιά του σε νέα μορφή.

Η ανάγκη να έχεις κάτι γεννιέται όταν δεν μπορείς να βγάλεις την αλυσίδα.

Κι επειδή είσαι μόνος, θες αυτό που έχεις να είναι δικό σου, ακόμη κι αν σε δένει.

Έτσι γεννιέται η ελευθερία της νέας σκλαβιάς, η απόλαυση της αλλαγής χωρίς λύτρωση.

Νιώθεις καλύτερα όσο η νέα αλυσίδα δεν έχει ακόμη αποκτήσει βάρος, μέχρι που το ίδιο της το σχήμα αρχίζει να σε τραβάει πάλι προς τα κάτω.

Η ποικιλομορφία του κόσμου είναι παιχνίδι με αλυσίδες: κάθε νέα θρησκεία είναι μια νέα βαρύτητα, κάθε νέα ελευθερία μια νέα μορφή εγκλωβισμού.

Η ελευθερία είναι ένα ελαστικό διάστημα που ενώνει την ελαχιστοποίηση με τη μεγιστοποίηση της σκλαβιάς.

Το «βάρος» αυτό δεν έχει άλλο βάρος από την ελαστικότητα της ενέργειας των σωμάτων που το κουβαλούν.

Ο θάνατος κάθε σώματος υποκαθιστά τον χώρο που κατέλαβε με ένα άλλο σώμα, και αυτός ο κόσμος δεν γνωρίζει κενά.

Η ύπαρξη είναι μια αδιάκοπη εναλλαγή βαρών, μια πρόσκληση να πάρεις θέση μέσα στη γενική ενοχή της βαρύτητας.

*

Η φυσική του λόγου.

Αν το «βάρος» αυτό είναι ο σπινοζικός conatus και η διάρκειά του η μπερξονική ροή, τότε η γλώσσα είναι ο τόπος όπου το βάρος αποκτά φωνή.

Δεν μεταφέρει το νόημα σαν όχημα, αλλά είναι η ίδια η μάζα του νοήματος.

Κάθε λέξη είναι σώμα που επιμένει, κάθε φράση μια μικρή καμπύλωση της ενέργειας του Είναι.

Η λογική και τα μαθηματικά δεν αναιρούν αυτή τη φυσική, αλλά την αποκαλύπτουν.

Κάθε τύπος, κάθε εξίσωση, κάθε δομή, είναι επιτέλεση της διάρκειας με άλλον ρυθμό.

Ο συλλογισμός δεν είναι αφηρημένο σύστημα αλλά επιβράδυνση της ροής, όπως η γλώσσα είναι η πυκνότητα της σκέψης.

Η αλήθεια δεν ελαφραίνει, «βαραίνει».

Η γνώση δεν απελευθερώνει, συγκρατεί, γιατί μόνο αυτό που αντέχει στη βαρύτητα διαρκεί.

Στον Σπινόζα, το βάρος είναι επιμονή.

Στον Μπερξόν, είναι η συνοχή του χρόνου.

Στον Ντελέζ, είναι ο ρυθμός της διαφοράς.

Και μέσα στη γλώσσα, το βάρος είναι η στιγμή που η σκέψη αποκτά σώμα, που η φωνή δεν αιωρείται πια αλλά πέφτει με χάρη στο έδαφος.

*

Το βάρος του κοινού λόγου.

Η πολιτική δεν είναι άλλο παρά η διαχείριση του «βάρους» ανάμεσα στα σώματα.

Η ελευθερία δεν σημαίνει αποδέσμευση αλλά δίκαιη κατανομή.

Κάθε κοινωνία είναι πεδίο σπινοζικών δυνάμεων που ισορροπούν μέσα στη διαρκή μετατόπιση.

Ο κοινός λόγος, όταν είναι πραγματικά κοινός, είναι η κοινή κατοχή του «βάρους».

Δεν ανταλλάσσει επιχειρήματα, ανταλλάσσει εντάσεις.

Όταν η εξουσία μιλά, ελαφραίνει, γιατί έχει αποθέσει το βάρος της αλλού.

Όταν ο λαός μιλά, βαραίνει, γιατί κουβαλά και το βάρος των άλλων.

Ο κοινός λόγος, αν ποτέ υπάρξει, θα είναι η στιγμή που το βάρος θα μοιραστεί δίκαια.

Η επανάσταση δεν είναι μόνον ανατροπή αλλά επανισορρόπηση.

Η δικαιοσύνη της δεν είναι αφηρημένο ισοζύγιο, είναι φυσικός νόμος συμμετρικής κοινωνικής και διυποκειμενικής «βαρύτητας».

*

Το βάρος του κομμουνισμού.

Ο κομμουνισμός έχει βάρος, γιατί σημαίνει κάτι που δεν μπορεί να αποφορτιστεί.

Δεν είναι όνομα ούτε μνήμη, είναι η ίδια η έλξη των σωμάτων που αρνούνται να διαλυθούν.

Είναι η φυσική του κοινού, η βαρύτητα του ανθρώπινου που συνδέει τα πάντα χωρίς να τα συνθλίβει.

Ο καπιταλισμός ελαφραίνει τα πράγματα για να τα πουλήσει, ο κομμουνισμός τα βαραίνει για να τα κρατήσει.

Η λέξη «κομμουνισμός» σημαίνει συν-βαρύτητα: το μοίρασμα του βάρους που δεν μπορεί να σηκώσει κανείς μόνος.

Η δικαιοσύνη είναι η τέχνη αυτής της ισορροπίας.

Η κοινότητα των δομών/μέσων τής επιβίωσης είναι η γεωμετρία της.

Ο κομμουνισμός δεν είναι σύστημα, είναι η ικανότητα να αντέχεις το βάρος της κοινής ζωής.

Να παραδέχεσαι ότι το σώμα του άλλου είναι η δική σου μάζα.

Να ζεις στη γη χωρίς να την ξεχνάς, μέσα στη κοινή κοινωνική βαρύτητά της, μέσα στη δίκαιη πυκνότητά της.

*

Η ενότητα των βαρών.

Το βάρος είναι η πιο ανθρώπινη μορφή του πραγματικού.

Η γλώσσα, η σκέψη, η πολιτική, το κοινό σώμα, είναι εκφράσεις μιας ενιαίας φυσικής, μιας ενιαίας διάρκειας.

Η γλώσσα είναι η ύλη που σκέφτεται, η πολιτική είναι η ύλη που μοιράζεται, ο κομμουνισμός είναι η ύλη που αγαπά την άλλη ύλη χωρίς να χάνει το βάρος της.

Η αλήθεια είναι αυτό που πέφτει και δεν θρυμματίζεται.

Η ελευθερία είναι ο ρυθμός της πτώσης που δεν συντρίβει αλλά συντονίζει.

*

Στον κόσμο των πολλών βαρών, η δικαιοσύνη δεν είναι όνειρο αλλά ισορροπία, και το πιο βαρύ είναι το πιο κοινό, και το πιο κοινό είναι το πιο ελεύθερο.

 

Ιωάννης Τζανάκος