Η έννοια τού τρόπου παραγωγής δεν επαρκεί για να εξηγήσει την έννοια τού Κεφαλαίου και τού καπιταλισμού.
Ακόμα κι αν χρησιμοποιήσουμε παραπλήσιες εννοιολογήσεις και έννοιες-ονόματα για την αναλυτική περιγραφή τού υπάρχοντος συστήματος παραγωγής και κυριαρχίας, ακόμα κι αν χρησιμοποιήσουμε μιαν ευρύτερη εννοιολόγηση που θα συνόψιζε τις έννοιες τής κυριαρχίας όπως αυτή συμπυκνώνεται στην πιο αφηρημένη μορφή της σε αυτό το σύστημα.
Η ανάδυση ενός άλλου νεωτερικού [μοντέρνου] εκμεταλλευτικού συστήματος που όχι μόνον δεν ήταν καπιταλιστικό αλλά προήλθε από την σύγκρουση με τον καπιταλισμό, μπορεί να μην έχει πλέον καμία παροντική πρακτική και ιστορική σημασία αλλά φανερώνει [από μια ακόμα σκοπιά των πραγμάτων -που δεν είναι μοναδική] όχι μόνον την ελλειπτικότητα τής έννοιας τού καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής αλλά και την ελλειπτικότητα γενικότερα των εννοιών και ευρύτερα των θεωριών που εξηγούν από μια «ριζοσπαστική» «εναντιωματική θέση» την λειτουργία και την συστημική υπόσταση των νεωτερικών [μοντέρνων] συστημάτων κυριαρχίας και εκμετάλλευσης.
Το άμεσο πρακτικό πολιτικό αποτέλεσμα αυτής τής θεμελιώδους αδυναμίας κατά τον εξηγητικό θεωρητικό προσδιορισμό των συστημάτων εκμετάλλευσης και κυριαρχίας, και ειδικότερα κατά τον εξηγητικό θεωρητικό προσδιορισμό τού καπιταλισμού, είναι η ανάδειξη τής πολιτικής αδυναμίας κάθε εναντιωματικού αντικαπιταλιστικού προτάγματος όταν ορίζεται με βάση μόνον την ίδια την εναντιωματική-αντιθετική θέση.
Η ίδια η αρνητική έννοια «αντι-καπιταλισμός» [και όλες οι «εκδοχές» της] είναι προβληματική, αλλά κατά την γνώμη μου αυτό δεν συμβαίνει για τους λόγους που επικαλούνται οι δεξιοί και οι σοσιαλδημοκράτες ανταγωνιστές και αντίπαλοι των αντικαπιταλιστικών θέσεων.
Δεν θέλω να απαλείψω την πιθανή κριτική αναλυτική αξία των συντηρητικών [και] [φιλο-]καπιταλιστικών θέσεων όταν αναδεικνύουν τις πιθανές αναλυτικές και πολιτικές ελλείψεις των αντίπαλών τους αντικαπιταλιστικών θέσεων, αλλά θα προτιμούσα να δω το πρόβλημα από μια σκοπιά η οποία δεν αποδίδει στον καπιταλισμό την «αιωνιότητα» και «ανωτερότητα» που τού αποδίδουν οι απολογητές τού καπιταλισμού [δια μέσω των «αντι-αντι-καπιταλιστικών» κριτικών τους].
Στη πραγματικότητα οι αντινομίες και τα ανυπέρβλητα αδιέξοδα τού καπιταλισμού και τού κρατικού σοσιαλισμού ανήκουν σε μιαν ευρύτερη αλλά κοινή μεταξύ τους «νεωτερική πηγή» ανυπέρβλητων αντινομιών και αδιεξόδων.
Το πρόβλημα τού καπιταλισμού και τού κρατικού σοσιαλισμού είναι κοινό, και εκφράζει το ευρύτερο ανυπέρβλητο πρόβλημα [σύνολο προβλημάτων] όλων των νεωτερικών [μοντέρνων] εκμεταλλευτικών-κυριαρχικών συστημάτων παραγωγής και πολιτικής οργάνωσης.
Αν δούμε λοιπόν αυτά τα προβλήματα ως κοινά, και αν ανοίξουμε το αναλυτικό και πολιτικό/ηθικοπολιτικό βλέμμα μας στο αδιέξοδο όλων των νεωτερικών [μοντέρνων] συστημάτων, όπως εμφανίστηκαν στην πράξη και παρέμειναν -αν και μερικά πέθαναν- στην σκέψη, τότε θα μπορέσουμε να δούμε καλύτερα τι είναι ο καπιταλισμός.
Αυτό που έχει απομείνει είναι ο καπιταλισμός, ο κρατικός σοσιαλισμός δεν υφίσταται παρά μόνον σε σπασμωδικές μορφές, και η κριτική που προέχει είναι η κριτική τού καπιταλισμού, αλλά ως κριτική δεν πρόκειται να καρποφορήσει και να παράξει εύστοχες αναλυτικές πολιτικές/ηθικοπολιτικές έννοιες αν δεν συμπεριλάβει στους στόχους της μιαν εύστοχη κριτική τού κρατικού σοσιαλισμού που θα υπερβαίνει ως κριτική τους ιστορικούς περιορισμούς τής ριζοσπαστικής θεωρίας, οι οποίοι αντανακλούν και εκφράζουν την σεκταριστική χιλιαστική οντολογία της.
Η κριτική που γίνεται στον κρατικό σοσιαλισμό σήμερα, ως αναδρομική κριτική, είναι σεκταριστική κριτική, ενώ μια από τις ιστορικές και οντολογικές πηγές τού ίδιου τού κρατικοσοσιαλιστικού φαινομένου είναι ο βαθύς σεκταρισμός τόσο όλων των μαρξιστικών ρευμάτων όσο και όλων των αναρχικών ρευμάτων.
Αυτή η σεκταριστική κριτική δεν θα είχε νόημα αν περιορίζονταν στον μικρόκοσμο των «ριζοσπαστικών» σχολών και ομάδων, αλλά έχει [κακώς εννοούμενο] αρνητικό νόημα διότι και εμποδίζει την ανάδυση ενός πραγματικά αντικαπιταλιστικού δημοκρατικού κινήματος και εμποδίζει την ίδια την κριτική ανάλυση τής συστημικής υπόστασης τού ίδιου τού καπιταλισμού.
Χρειάζεται μεν να παραμείνουμε στην κύρια γραμμή στόχευσης, που είναι η κριτική τού καπιταλισμού, αλλά αυτή η κύρια γραμμή δεν υπηρετείται αλλά παρεμποδίζεται με την σεκταριστική τροπή που έχει πάρει μετά την πτώση τού κρατικού σοσιαλισμού, η οποία στην πραγματικότητα δεν είναι παρά μια ακόμα εμφάνιση τού σεκταριστικού προβλήματος το οποίο υπήρχε πάντα.
Θεωρείστε ακόμα και την έννοια «σεκταρισμός» ως ελλειπτική και παροδική-μεταβατική. Απλά «δεν έχω άλλη», πιο περιεκτική, μέχρι αυτή την στιγμή.
Ιωάννης Τζανάκος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου