Μια περιστροφή στο «Ίδιο», και ένας λαβύρινθος

 

Περιστροφή στο Ίδιο

Η ιστορικοποίηση της σκέψης επιτάσσεται διαρκώς, αλλά οι φορείς αυτού του «επιτάσσειν» δεν αποτελούν αυτοδικαίως και φορείς μιας αληθινής ιστορικοποίησης τής σκέψης. Φαίνεται, για μένα τουλάχιστον, πως υπάρχει ασυνείδητη ή πιο σαφής προσπάθεια να υπάρξει ιστορικοποίηση μόνον στα πλαίσια μιας ιδεολογικής καθήλωσης που παρουσιάζει το παρελθόν ως ανοιχτό, όχι μόνον σε ερμηνείες αλλά και σε δυνητικότητα το ίδιο, σαν να λέγεται πως «θα μπορούσε να είναι αλλιώς». Βέβαια όντως όλα υπάρχουν με έναν τρόπο δυνάμενα να είναι αλλιώς πάντα, άρα και όταν μετατρέπονται σε αυτό που είναι, ήδη σχηματίζουν ένα παρελθόν, το οποίο «θα μπορούσε να είναι αλλιώς». 

Αυτό όμως, το να το λες συνέχεια γίνηκε πια ένα φετίχ. Αυτή η δυνητικολογία ενώ είναι λαμπρή καθώς αστράφτει φιλοσοφικές συνάψεις με το παρόν-ως-δυνητικοειδές, παρουσιάζεται στην οπτική που φροντίζω, πέραν της κοινότοπης συμφωνίας μου με περικλειόμενα εντός της νοήματα, ως μια κατεξοχήν πτωματοειδής ημι-κοσμοθέαση που ένα πράγμα δεν θέλει να αντιμετωπίσει, και τούτο το φοβερό πράγμα λέγεται τέλος. Υπάρχουν πράγματα που τελειώνουν, όχι βέβαια και αυτά με απόλυτο τρόπο, αλλά ως πράγματα δυνάμενα να αποτελέσουν κεντρικούς άξονες του κοινωνικοϊστορικού νοήματος, και δυστυχώς αυτά τα πράγματα δεν είναι ακόμα όσα θα θέλαμε ή ακόμα και διαβλέπουμε ότι έχουν φαγωθεί τα ψωμιά τους αλλά παραμένουν ισχυρά, αλλά πράγματα τα οποία εντός αυτού του ζοφερού κόσμου που ζούμε (που δεν είναι μόνον ζοφερός) αν και δικά μας ακόμα αγαπημένα ως σκέψεις και φαγώθηκαν τα ψωμιά τους και δεν υπάρχουν πια. Αν όμως και φαγώθηκαν τα ψωμιά τους και δεν υπάρχουν πια, γιατί τα αναφέρεις φίλε μου; θα πείτε. Γιατί μιλάω για πράγματα και όχι για επιθυμίες, ή μάλλον μιλάω για τα κατεξοχήν πράγματα που είναι τα πραγμοειδή πράγματα ενός παρελθόντος που δεν μπορεί να υπάρξει πια ως ένωση επιθυμιών και πραγμάτων αλλά μόνον ως ένωση πραγμάτων και κλαυθμών οδυρμών θρήνων, ήτοι μιλάω για πράγματα που υπάρχουν μόνον ως σημεία μιας άρρωστης μνήμης που ανακυκλώνεται στην αιώνια δυνητικοποίησή τους ως να ήταν δυνάμενα να είναι ριζικά αλλιώς. Το τέλος, αν σημαίνει τέλος και όχι μεσοβέζικες και προσωρινές παύσεις, σημαίνει λοιπόν τέλος και ως υστερόχρονη επίγνωση τής μη δυνητικότητας κάποιων πραγμάτων ήδη από την στιγμή που αυτά υπήρχανε και διαλαλούσαν την παρουσία τους στον κόσμο.

Το τέλος σημαίνει και επίγνωση ότι κάποια πράγματα ως κέντρα ενωμένα με την επιθυμητική τους ορμή που περιστρέφονταν γύρω τους, ήταν από τότε που υπήρχαν προκαθορισμένα να διαλυθούν και να ελευθερώσουν αυτή την επιθυμητική ορμή προς άλλες πραγματικότητες, όχι και αυτές εγγυημένα ενωνόμενες μονιμότερα με αυτή την επιθυμητική ορμή.

Όχι μόνον το πράγμα που τελείωσε τελείωσε, τελείωσε και ως ένα ψευδές δυνητικόν, αλλά και ούτως, απελευθερώνον την επιθυμία που το επένδυε δεν την καθιστά (ως επιθυμία) εγγυημένα κάτι άλλο από ελεύθερη για ένα διάστημα και προσκολλημένη μετά σε ένα άλλο πράγμα, με άγνωστη την τύχη και αυτού του νέου έρωτος.

Αλλά αναφέρθηκα στον νέο έρωτα, λες και αυτός είναι εγγυημένα τόσο νέος. Δεν είναι αναγκαία και τόσο νέος, ίσως να είναι κάτι που θυμίζει τον παλαιό, ή έχει την κοψιά του σε πολλά. Απαγορεύεται τούτο; Τίποτα δεν απαγορεύεται στον έρωτα, αυτό κι αν είναι μια κοινοτοπία αλήθειας, και δεν την αρνούμαι. Αλλά, όταν αυτός ο όχι και τόσο νέος έρωτας, ίσως και ως ανάφλεξη ενός παλαιότερου τού παλαιού, διεκδικεί την δικαίωσή του ως προερχόμενη από ένα ακόμα παλαιότερο παρελθόν, έχουμε ένα δικαίωμα να τον κοιτάξουμε με στραβό μάτι. Είναι μια περιστροφική εις εαυτόν μνήμη, αγαπημένη στους ψυχαναλυτές, αλλά νομίζω κατά κάτι την βλέπουν ως παθολογική, μη ζητώντας βέβαια, έστω ευθέως, να χωρίσεις. Και δεν σας ζητώ να χωρίσετε από αυτό που τελείωσε, διότι υπό αυτή την οπτική δεν τελείωσε, αφού με μια επανάληψη ενός Ίδίου αλλά μη-Ίδίου Ιδίου, το οποίο έρχεται από ένα παρελθόν που δεν εξήντλησε την βία του και την αθλιότητά του, άρα ως όμοιον με το παλαιό που έφαγε τα ψωμιά του αλλά όχι ταυτόν, σας δίδεται ως επανάληψη η δυνατότητα να περιστραφείτε γύρω από την φρεναπάτη ότι κάτι που τελείωσε δεν τελείωσε. Είναι ο δεύτερος γύρος μιας περιστροφής στο Ίδιο, αλλά ένα Ίδιο το οποίο συγκροτούμενο από δύο κέντρα μπορεί να υπάρξει ως μια ακόμα περιστροφή/επανάληψη γύρω από το άλλο εγγύτατο και παραμένον στο Ίδιο κέντρο του, το οποίο αν και μη-ταυτό με το κέντρο τής πρώτης περιστροφής, λόγω της μη ύπαρξής του ως (το) πρώτο υπο-κέντρο, έχει την αβάντα να παρουσιάζεται και να γίνεται το νέο υπο-κέντρο περιστροφής, έχοντας και το πλεονέκτημα να είναι και να παραμένει το Ίδιο, χωρίς όμως να αναγκάζεται να απολογείται για τον εαυτό του ως Ίδιο. 

Αυτό μάλιστα κι αν είναι πλεονέκτημα! αν έχει κάτι τελειώσει με τόσα λάθη, για να μην πω αίσχη, να παραμένει Ίδιο αλλά ως μη απολογούμενο για τα πράγματα αυτά που έγιναν από το αμαρτωλό του ζευγαράκι που έκανε το «λάθος» να σπεύσει να τα πράξει «αυτοπροσώπως».

Έτσι λοιπόν θα ζήσουμε μια ακόμα περιστροφή στο Ίδιο, ένα διττό Ίδιο το οποίο έχει τελειώσει όμως, με την ανάλωση μιας ή δύο ή και περισσοτέρων γενεών αγωνιστών σε μια φρεναπάτη επανάληψης γύρω από κάτι το οποίο αν και τελειωμένο εκπέμπει δια της ενεργοποίησης τού άλλου παραπληρωματικού του κέντρου την ψευδή εικόνα μιας δυνητικότητας που τάχα δεν ενεργοποιήθηκε από το πρώτο ενεργό κέντρο της περιστροφής. Τέλος πάντων, θα πει πάλι αυτός ο κάποιος, καλά μας τα λες ρε φίλε, αλλά γιατί δεν μας λες τι έχει τελικά τελειώσει; Και τι περιμένετε δηλαδή; να απαντήσω; Όχι, δεν απαντώ, στο «τι» είναι τελειωμένο. Βρείτε το και μόνοι σας. Δεχτείτε όμως ότι υπάρχουν πράγματα που τελειώνουν. Και πείτε μας ποια είναι αυτά. Γιατί αν έχω μια λίστα να σας δώσω πρέπει να μπορείτε κι εσείς να κάνετε το ίδιο. 

------------------------------

Ιστορικός λαβύρινθος.. 

Ο δυτικός ιμπεριαλισμός-καπιταλισμός είναι υπεύθυνος συνολικά, αλλά και ειδικά δια τού ναζιστικού μορφώματος, για πολλές γενοκτονίες, και μετέτρεψε μία από αυτές, το ολοκαύτωμα του εβραϊκού λαού, σε εργαλείο κυριαρχίας στην Μέση Ανατολή, χρησιμοποιώντας τις ενοχές του ως ολοκληρωτικού συστήματος κυριαρχίας απέναντι στον Εβραίο «Άλλο» του και για να απωθήσει ψυχοπολιτικά και γεωπολιτικά/γεωπολιτισμικά το δικό του μαζικό έγκλημα και για να στρέψει το τραύμα τού εβραϊκού λαού ενάντια σε μη υπεύθυνες για το έγκλημα εθνικές και κοινωνικές ομάδες που ήθελε «παρεμπιπτόντως» (και δια τού νέου Ισραήλ) να ελέγξει και υποτάξει.

Το ίδιο περίτεχνα ο δυτικός ιμπεριαλισμός χρησιμοποίησε τους κοινωνικούς και εθνοτικούς πόθους καταπιεσμένων και ασφυκτικά κυριαρχημένων εθνοτικών-κοινωνικών ομάδων τής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για να την αποδομήσει με σκοπό να κυριαρχήσει και δια μέσω των θραυσμάτων της σε όλο τον ανατολικομεσογειακό και μεσανατολικό κόσμο.

Ο δυτικός πρωτοϊμπεριαλισμός τότε, σαν να «μοίρασε» το δηλητήριο ενός μισο-αστικού/μισο-νεωτερικού φαντασιοκαταγωγικού εθνικισμού σε όλες τις προνεωτερικές και πρωτονεωτερικές αστικές και αγροτικές κοινωνικές ομάδες τής περιοχής, και αυτές μετέλαβαν αυτό το δηλητήριο για να έχουν διέξοδο στον νέο κόσμο, εγκλωβιζόμενες στην πραγματικότητα σε ένα εθνοκρατικό μοντέλο νοηματοδότησης και ονοματοδότησης τού ανθρώπινου κόσμου που θα τις εμπόδιζε να μετατραπούν σε σύγχρονα και ανοιχτά αστικά έθνη-κράτη με έναν σχετικά ανεξάρτητο καπιταλισμό.

Το ισχυρότερο ρατσιστικοκαταγωγικό δηλητήριο παράχθηκε στην ίδια την Οθωμανική Αυτοκρατορία μέσω των Νεότουρκων και του Κεμάλ Ατατούρκ, ως μια εντόπια ενδοοθωμανική αντανακλαστική και ακραία διαστροφική υπερβίαιη μετάλλαξη τού αρχικού φαντασιοκαταγωγικού εθνικιστικού δηλητηρίου [του Σερβικού, Ελληνικού, Βουλγαρικού κ.λπ εθνικισμού] που «καπέλωσε» δηλητηριάζοντας τις επαναστατικές κινήσεις των βαλκανικών λαών, και αυτή η οθωμανική μετάλλαξη παρήγαγε 2 ή 3 γενοκτονίες.  

Σε αυτό το τοξικό και διαβρωμένο ιστορικό και πολιτικοπολιτισμικό πεδίο, το οποίο υποτίθεται θα αλλάζαμε ως «αριστεροί» ή «επαναστάτες», δεν είναι λύση ούτε να αναχθούμε σε έναν νέο εθνοτικό ομοσπονδισμό στην βάση κάποιου ιδανικού σοσιαλιστικού/δημοκρατικού ή αναρχικού ομοσπονδισμού, ούτε να επαναπαυτούμε στα ήδη υπάρχοντα έθνη κράτη με τις ασαφείς εσωτερικές και εξωτερικές οροθετήσεις και διαοριοθετήσεις τους, εφόσον μάλιστα ο δυτικός ιμπεριαλισμός αλλά και άλλοι ιμπεριαλισμοί παραμονεύουν.

Είμαστε όλοι λάθος, λίγοι, και μάλλον αδύναμοι στο να σκεφτούμε το αδιέξοδό μας σε σχέση με αυτά τα πράγματα, μιλώντας πάντα για την περιοχή αυτή.

Υπάρχει ένας ιστορικός και κοινωνικός, ιδεολογικός και γεωπολιτικός/γεωπολιτισμικός λαβύρινθος, και δεν πρόκειται να βγούμε τόσο εύκολα από αυτόν με «ιδεούλες»..

 

-------------------------------------

 

Ιωάννης Τζανάκος