Όπως είπα χτες, η «επανάληψη» που φαντάζονται «εκεί» στις «ελίτ» και στην «βάση» τού κινήματος, δεν θα είναι και τόσο εύκολη υπόθεση όπως φαντάζονται.
Η κοινωνία έχει αλλάξει, πολλοί άνθρωποι που δεν το περίμενες έχουν αλλάξει, και το αποκρυστάλλωμα αυτής τής αλλαγής δεν σημαίνει αυτό που φαντάζονται όσοι προσδοκούν την «επανάληψη» τού 2008 και τού 2012-2015.
Το συμμαχικό κοινωνικό «σχήμα» των πλατειών, που χτίστηκε με επιδεξιότητα μεν αλλά είχε και πραγματικές κοινωνικές μαζικές βάσεις, δεν έχει φτιαχτεί, διότι λείπει ο λαϊκός «συντηρητικός» μικροαστικός ή μικροαστικός-εργατικός παράγοντας που το «εμψύχωνε».
Το γενικό περιρρέον γύρω από την καραντίνα, και το μέτωπο των ψεκασμένων, όχι μόνον δεν κολλάει με την ανάγκη τού Σύριζα να γίνει ένα κάποιο μέτωπο, αλλά έχει αποκτήσει τα δικά του «αυτόνομα» ιδεολογικά χαρακτηριστικά που είναι ανορθολογικά και έχουν συνάψεις με την παγκόσμια ακροδεξιά.
Μπορεί βέβαια, αν λήξει όλο αυτό το πράγμα με την πανδημία να παρουσιαστεί αλλού το μικροαστικό πόπολο, και έτσι να γίνει πάλι ο ποθητός γάμος που ζητάει η τυχοδιωκτική ηγεσία τού Σύριζα και οι «ελίτ» των ακραιφνών σεκταριστών [ανταρσύα και άλλα ψυχιατρεία].
Και πάλι όμως απουσιάζει η έστω πλασματική στρατηγική τού «αντιμνημονίου», το «δραχμικό» αίτημα, και άλλα που προσέδιδαν στο συμμαχικό σχήμα μιαν εθνικολαϊκή (ίσως και αντιδραστική) «πατριωτική» ευρύτητα.
Μόνο με τους αριστεριστές και την ριζοσπαστική νεολαία, τις «συλλογικότητες» κ.λπ δεν φτιάχνεις «ηγεμονικό» λαϊκίστικο σχήμα.
Και αν δεν φτιάξεις λαϊκίστικο σχήμα, τι θα είσαι; Σύριζα τού 2012-2015;
Δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση.
Όπως είχα πει παλιότερα, ο Σύριζα κινδυνεύει να εγκλωβιστεί όχι στον «αριστερίστικο» πυρήνα του όπως λένε οι δεξιοί και οι ακροκεντρώοι, αλλά σε ένα «κοινωνικοανθρωπολογικό τοπίο» που είναι περίκλειστο και έχει συγκεκριμένα όρια, τα οποία όχι μόνον έλκουν τους «άλλους» να μπουν εντός τους αλλά τους απωθούν σε άγνωστη κατεύθυνση, οπουδήποτε αλλού και όχι εντός αυτού τού «κοινωνικοανθρωπολογικού τοπίου».
Ο ίδιος ο ευρύτερος χώρος τής «αριστεράς» και τού κινήματος βρίσκεται σε ουσιαστική κοινωνική περικύκλωση, με δική του ευθύνη όμως, όχι γιατί έχει γενικά και αόριστα πρόβλημα να προσεγγίσει τους μικροαστούς (εργαζόμενους ή μικρομεσαίους) ή την «στενά» ορισμένη εργατική τάξη (όπως ίσως «νομίζει»).
Η τομή των κοινωνικών διαιρέσεων που προκαλούν την «περικύκλωση» τού «χώρου» αυτού είναι οριζόντια και έχει ιδεολογικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά που δεν μπορούν εύκολα να αναχθούν σε μιαν άμεση κοινωνική ταξική ή υπο-ταξική πραγματικότητα.
Μιλάω πάντα, ως εκτός αυτών των ορίων, και ως απόλυτα μη-διατεθειμένος να ξαναμπώ εντός τους, παρά την ιδεολογική συγγένεια και τις ιδεολογικές καταγωγές μου, και σκέφτομαι τον εαυτό μου ως ένα ακόμα παράδειγμα πολλών άλλων ανθρώπων που γνωρίζω, και άλλων που βλέπω σε μιαν «ευρύτερη ματιά».
Οι πιθανές «πτυχές» αυτής τής οριζόντιας τομής «περικύκλωσης» τού «χώρου» που εκτείνεται (ως «χώρος») από την αριστερίστικη σοσιαλδημοκρατία μέχρι τους αντιεξουσιαστές, είναι πολλές και ετερογενείς μεταξύ τους, και αυτό ίσως να σημαίνει ότι στην πραγματικότητα υπάρχει ένας πολυσυλλεκτικός «αντισυριζισμός-αντιαριστερισμός» που αν και δεν συνέχεται από κάτι το ενιαίο είναι ιδιαίτερα σκληρός ως προς το αδιάλλακτο αφήγημά του.
Ποτέ ξανά Σύριζα, η ανταρσύα πάντα κάτω από το 3%.
Ιωάννης Τζανάκος
Συμπλήρωμα:
ΑπάντησηΔιαγραφήΠέμπτη, 18 Μαρτίου 2021
Ό,τι πιάνουν θα γίνεται πηλός;; [2]
Πριν λίγες μέρες έκανα μια πρόβλεψη:
Ό,τι πιάνουν θα γίνεται πηλός..
Ισχύουν όμως όσα είπα σε αυτή την δημοσίευση;
Σήμερα αμφιβάλω.
Για αυτό πρέπει κανείς να είναι επιφυλακτικός με την «στατική» ανάλυση των δεδομένων, εφόσον τούτη αντανακλά την επίδραση τού άμεσου παρελθόντος στο παρόν και όχι τούς γενικότερους «κύκλους» μιας κοινωνικοϊστορικής δομής των «ιδεολογικών συσχετισμών δύναμης» όπως τους λέγαμε παλιά.
Η κατάσταση έχει μετατοπιστεί κάπως προς το «χειρότερο» για την ελληνική Δεξιά, και αυτό μπορεί να το διαπιστώσει κανείς με πολλούς τρόπους.
Καταρχάς στον τρόπο που αντιμετωπίζουν οι δημοσιολόγοι της αυτό που και εγώ μέχρι πρότινος θεωρούσα αδιανόητο:
Είναι δυνατόν ένα «αριστερό» κόμμα να «παίξει» έμμεσα παιχνίδι με την μάζα των αρνητών και των σκεπτικιστών-αρνητών τής πανδημίας;
Δεν μπορώ να αποδείξω ή τεκμηριώσω πλήρως τώρα ότι η ίδια η «αριστερά» παίζει παιχνίδι με την αναδυόμενη «ψεκασμένη» ακροδεξιά, αν και υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ενός «κλεισίματος ματιού» (έμμεσο παιχνίδι), αλλά ο καθένας μας μπορεί να δει στο κύριο ναζιστικό κανάλι (pronews) ότι υπάρχει ανοιχτή στήριξη στην προσπάθεια ή τάση για μια κινητοποίηση τύπου αγανακτισμένων, παρόλο που οι Ναζί είναι υποτίθεται «ταγμένοι» στην υπεράσπιση των μπάτσων και άλλων υπηρεσιών τού κράτους.
Μπορεί κάποιος να πει η ακροδεξιά παίζει παιχνίδι μόνη της, κι αν είναι προβοκατορολόγος να πει ότι αυτό γίνεται και «επίτηδες».
Μα δεν θα κατέβουν οι ναζί δημοσιολόγοι στον δρόμο ή δεν θα φτιάξουν αυτοί άμεσα το μέτωπο τής νέας «αγανάκτησης», απλά ενώνουν την φωνή τους σε ένα κοινό μέτωπο γενικής κατακραυγής ακόμα και κατά τής αστυνομικής αυθαιρεσίας, λειαίνοντας τις αιχμές τής άμεσης αντιαριστερής προπαγάνδας τους όταν αναφέρονται σε κινήσεις διαμαρτυρίας στις οποίες δεν κυριαρχούν οι φοιτητικοί σύλλογοι, άρα η αριστερά.
Ακόμα και αυτές τις φοιτητικές κινητοποιήσεις όμως, ενώ δεν τις προβάλλουν δεν τις κατηγορούν όπως κάνουν σε κάθε περίπτωση στις εποχές τής «ιδεολογικής κανονικότητας».
Δεν μπορούμε βέβαια να αναφερθούμε σε μια άμεση συνεννόηση, ούτε μπορούμε ακόμα να μιλήσουμε για μια έμμεση συνεννόηση τεκμηριώνοντας με αρκετά και συνδεόμενα στοιχεία τις όποιες εποπτείες μας πάνω σε «λεπτομέρειες» που μας έχουν κάνει εντύπωση, ειδικά στα «κοινωνικά μέσα».
Κάτι μου λέει ότι έχουμε θέμα, πάλι, με την αριστεροακροδεξιά «παραλληλία», έτσι θα την ονομάσω λίγο πρόχειρα.
ΔιαγραφήΑπό την άλλη βλέπω ότι υπάρχει ένας όχι και τόσο μικρός πανικός στην Δεξιά τη δεξιούλα τη ΝουΔούλα, εφόσον η σιγουριά της έχει αρχίσει να ραγίζει, όχι χωρίς λόγο, εφόσον το φαινομενικά «αδιανόητο» δεν είναι τελικά και τόσο «αδιανόητο»:
Η «αριστερά» στην χώρα, συμπεριλαμβανομένων και των πιο ριζοσπαστικών κομματιών της, δεν έχει κανένα πρόβλημα να γίνει περικύκλωση τής Νουδούλας, ακόμα κι αν αυτή η περικύκλωση γίνει με την «αναγκαία» συμμετοχή νέων ακροδεξιών λαϊκιστικών κομμάτων και κομματιδίων.
Το καλύτερο για την «αριστερά» θα ήταν βέβαια ό,τι φεύγει από την ΝΔ προς τα ακροδεξιά να μην σχηματίσει άμεσα ένα ενιαίο κόμμα-κίνημα περίπου στο ποσοστό που είχε η Επεν και όλες οι χίτικες ταγματασφαλήτικες πολιτικές ομάδες μετά τον εμφύλιο.
Προοπτικά βέβαια, δεν θα είχε πρόβλημα να υπάρξει μια ακροδεξιά σε συνοχή: 1ον, διότι θα είναι για αυτήν ένα μετωπικός αντίπαλος που θα την βολεύει σε έναν διαρκή ετεροκαθορισμό, τον οποίο (αντίπαλο) πιστεύει ότι μπορεί να νικάει στο κύριο «εθνικό ακροατήριο», 2ον, διότι έτσι θα σπάσει το ηγεμονικό κεντροακροδεξιό σχήμα τής Νουδούλας.
Ας σταθούμε στον 2ο λόγο:
ΔιαγραφήΣήμερα ο ιδεολογικός διπολισμός παγκοσμίως και όχι μόνον στην χώρα μας, δεν είναι «κεντροδεξιά»-«κεντροαριστερά» στο επίπεδο τού αστικού κράτους και από «κάτω» δεξιά-αριστερά, αλλά (είναι) κεντροακροδεξιά-εναντίον-κεντροακροαριστερά.
Το περιγράφω κάπως σχηματικά, αλλά ισχύει.
Στα κεντρογενή κόμματα των δυτικών αστικών κοινωνιών έχει παρεισφρήσει ένας μεγαλύτερος ή μικρότερος συντελεστής αμιγούς ριζοσπαστισμού, είτε είναι χωνεμένος-ενσωματωμένος είτε διατηρεί μιαν αυτονομία.
Η κεντροδεξιά στέκεται αν έχει και ακροδεξιά ατζέντα και η κεντροαριστερά αν έχει και ακροαριστερή ατζέντα.
Και υπάρχουν κόμματα στα οποία το ούτως ειπείν «ακραίο» ή ριζοσπαστικό ή σεκταριστικό στοιχείο έχει πλέον έναν μεγαλύτερο ρόλο, όπως ο Σύριζα που έχει μάλιστα ιδρυτικές θεμελιώσεις «εντός» του, αλλά -και μη σας φαίνεται περίεργο- και το Δημοκρατικό Κόμμα των Η.Π.Α,
Η πλαγιοκόπηση τής ΝουΔούλας «από τα δεξιά» θα είχε σαν άμεσο αποτέλεσμα την μείωση όχι μόνον τού ποσοστού της, αλλά τής ηγεμονικής δυνατότητας της να ενώνει το κεντροδεξιό με τον ακροδεξιό προσανατολισμό, όπως τώρα, άρα θα δημιουργούσε φυγόκεντρες δυνάμεις και προς το λεγόμενο «ακραίο κέντρο», τους τεχνοκράτες τής δεξιόστροφης σοσιαλδημοκρατίας κ.λπ
Προοπτικά αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μια νέα ηγεμονία τής τυχοδιωκτικής αριστερίστικης σοσιαλδημοκρατίας τού Σύριζα, και επίσης θα απελευθέρωνε ξανά την σεκταριστική αριστερά αλλά και το κΚε από τον στενό κορσέ τής πιθανής κυριαρχίας μιας βαλκανικής εκδοχής τού ορντοφιλελευθερισμού και τής ακροδεξιάς αστυνομοκρατίας υπό την σιωπηρή ανοχή μιας δεξιάς συντηρητικής πλειοψηφίας κ.λπ.
Η αλαζονική επέλαση τού αστυνομικού κράτους τής Δεξιάς, και η υπέρβαση των ορίων που είχαν θέσει σιωπηλά οι κεντρώοι σύμμαχοί της, αλλά και μέρος τού συντηρητικού «κορμού» ως προς την κυριαρχία αυτών των μηχανισμών, έχει επιταχύνει μια κατάσταση που όντως ή άλλως έχει επιβαρυνθεί ήδη με την κόπωση τής κοινωνίας με την καραντίνα, ειδικά των νεώτερων κ.λπ
Αλλά, πέρα από αυτά, θα ήθελα να σταθούμε με προσοχή στην στάση των ακροδεξιών και τού ευρύτερου χώρου τής συνωμοσιολογικής ακροδεξιάς, και να επισημάνουμε άλλη μια φορά ότι έχει δυναμώσει, πράγμα που προκαλεί ζυμώσεις και στον ευρύτερο λαϊκισμό:
Ακόμα και ο Λαφαζάνης παίζει πλέον ένα άσχημο παιχνίδι με το «ψεκαστήρι».
Στην Ίσκρα υπάρχουν πλέον κάποια στοιχεία συνωμοσιολογικών θεωρήσεων που είναι αδιανόητα ακόμα και για το λαφαζαναίικο, και στον λεγόμενο πρώην αριστερό πατριωτικό χώρο, στα διάφορα ψευτο-νεο-Εαμ, η κατάσταση έχει ξεφύγει: Επαμ-Τράγκας. Τα σχόλια περιττεύουν.
ΔιαγραφήΟ Καραμπελιάς επέλεξε «κριτική» υποστήριξη στον Μητσοτάκη, και δεν έχει καμία επιρροή σε αυτό τον χώρο, ίσια ίσια ωθεί με την πολιτική αθλιότητα του αυτή όσους απομείνανε μάλλον στο νέο λαϊκίστικο μέτωπο τού ψεκασμού.
Έτσι κι αλλιώς αυτός ο πρώην αριστερός ή νυν ψευτοαριστερός πατριωτικός χώρος πνέει τα λοίσθια ως σχετικά αυτοτελής κοινωνική δύναμη, και το μόνο που μένει στους περισσότερους και μάλλον παρανοημένους ακτιβιστές του είναι ή να ενσωματώνονται σε οποιαδήποτε κινητοποίηση ή να περιμένουν ένα νέο «κίνημα αγανάκτησης».
Το χοντρό παιχνίδι παίζεται στην ακροδεξιά, για αυτό και ο γνωστός τυχοδιώκτης τής Δραχμής έτρεξε προς τα εκεί, ακολουθώντας το ρεύμα, και βλέποντας το νεύμα και τού Σύριζα και των σεκταριστών.
Τώρα αν όλο αυτό φτιάξει «σούπα», δεν το ξέρω.
Αυτό που ξέρω είναι ότι αν γίνει αυτό, ή ένα μέρος του, αξίζει να δοθεί βραβείο στην ΝΔ.
Βραβείο Νόμπελ πολιτικής ανοησίας, αλλά και κακίας, δηλαδή αλαζονείας και υπερεκτίμησης δυνάμεων.
Βέβαια, άλλη μια πτώση τής νούλας τής Νουδούλας, θα προσφέρει ένα διασκεδαστικό θέαμα, αλλά το ζήτημα δεν είναι εκεί, πέρα από την πλάκα.
Που είναι το θέμα;
Το τραγουδάκι του Γαβριά των «Αθλίων» τού Βίκτωρα Ουγκώ, στο οδόφραγμα λίγο πριν σκοτωθεί, σε μετάφραση Μανώλη Σκουλούδη (Εκδόσεις Περγαμηνή, 1953):
« Αν δεν έγινα νοταίρος {συμβολαιογράφος}
σ’ αυτό φταίει ο Βολταίρος
ειμ’ ένα στρουθί μικρό
γράψε λάθος του Ρουσσώ
Τραγουδώ χειμώνα-θέρος
Σ’ αυτό φταίει ο Βολταίρος
φτώχεια έχω για προικιό
γράψε λάθος του Ρουσσώ
Ήταν το χαμίνι-πνεύμα. Θάλεγε κανείς πως ήταν ο άτρωτος νάνος της σύρραξης. Οι σφαίρες τρέχαν ολούθε πίσω του αλλά αυτός ήταν πιο σβέλτος από κείνες. Έπαιζε, λες, κάποιο τρομερό κρυφτούλι στο Χάρο […] Ξάφνου, ένα βόλι, καλλίτερα και πιο ύπουλα ζυγιασμένο από τα άλλα, πέτυχε και βρήκε εκείνη την πυγολαμπίδα παιδί. Είδαν τότε τον Γαβριά να τρεκλίζει και να σωριάζεται χάμω. Όλο το οδόφραγμα έβγαλε μια φωνή. Όμως, μέσα σ’ αυτόν τον πυγμαίο, κρυβόταν ένας Ανταίος. Το ν’ αγγίζει το λιθόστρωτο ένα χαμίνι είναι το ίδιο σα ν’ ακουμπάει στη γη ένας γίγαντας. Ο Γαβριάς δεν είχε πέσει παρά μονάχα για να αναστυλωθή. Έμεινε καθιστός. Ένα μακρύ αυλάκι αίμα χαράκωνε το πρόσωπό του. Σήκωσε τα δυο του χέρια ψηλά στον αέρα κοίταξε κατά τη μεριά απ’ όπου τούχαν στείλει το βόλι κι άρχισε να τραγουδάει:
Χάμου αν στρώθηκα τα υστέρου
γράψε λάθος του Βολταίρου
λάσπη τώρα κι αν μασώ
γράψε λάθος του Ρου…
Δεν τελείωσε. Μια σφαίρα, από τον ίδιο εθνοφρουρό, τον έκοψε στη μέση. Αυτή τη φορά έπεσε με τα μούτρα πάνω στο λιθόστρωτο και δεν ξανασάλεψε. Η μικρούλα εκείνη μεγάλη ψυχή είχε πετάξει».
Τι να πω εγώ.
Θα τα πούμε ξανά..
Η ζωή μας πέρασε και εχάθη, για να πέφτει μια δεξιά τής βίας και τής χαζοκακίας και να ανεβαίνει μια αριστερά τής πλήξης και τού ψεύδους.
Ιωάννης Τζανάκος